Andere Tijden Sport: de slalom van Tahamata tussen Ambon en Oranje

Ineens is hij er. De balvirtuoos met Ambonese wortels. Ragfijne solo's en een ontwapenende glimlach. Het hele stadion scandeert zijn naam. "Si-mon! Si-mon!"

Simon Tahamata. 1,64 meter lang. Hij steelt eind jaren zeventig de harten van een hele generatie. Een Molukse jongen uit Tiel in het eerste van Ajax.

In dezelfde periode wordt Tahamata het boegbeeld voor Nederlandse Molukkers als Nederland voor het eerst met terreur in de polder te maken krijgt. De door de Nederlandse staat verwaarloosde en vernederde Ambonezen komen in opstand.

Nationale knuffelbeer

Tahamata wordt aangesproken op de treinkapingen en de moord op Nederlandse burgers door Molukse kapers. Hij is nationale knuffelbeer, maar ook rolmodel voor een minderheid.

Twee zaken raken Tahamata nog altijd: Ajax en Ambon. Over het laatste zegt hij nu: "Wat er gebeurd is, zou lesstof moeten zijn op basisscholen."

Wat er gebeurde? "Op het moment dat Indonesië onafhankelijk werd, in 1949, werden de Ambonese soldaten die vóór Nederland en tégen Indonesië hadden gevochten, voor een keuze gesteld. Maar het was eigenlijk geen keuze. Als je altijd tegen Indonesië hebt gevochten, is die keuze snel gemaakt. Dan ga je naar Nederland."

Maar de staat deed de Molukse militairen beloftes die niet werden nagekomen. "Op volle zee werden ze uit dienst ontslagen", weet Tahamata.

Ruim twaalfduizend Molukse militairen en hun families, onder wie het gezin Tahamata, komen in 1951 aan in Nederland. "Ze wisten niet waar ze aankwamen, waar ze naartoe gingen. Koud kikkerlandje. Ik zou niet weten wat er in hun hoofd omging, maar dat is heel raar natuurlijk."

De Molukkers worden gehuisvest in verschillende kampen. De ouders van Simon worden naar het voormalige concentratiekamp Vught overgebracht en in barakken geplaatst. Vijf jaar later komt Simon daar ter wereld.

Simon is vijf als hij met zijn familie naar een rijtjeshuis in Tiel verhuist. Daar leert hij voetballen, op een pleintje bij de garageboxen. En op zijn vijftiende meldt Tahamata zich op een talentendag van Ajax. Al na tien minuten wordt hij van het veld gehaald: de scouts hebben genoeg gezien. Hij krijgt een contract.

In het seizoen 1976/1977 krijgt Simon steeds vaker een basisplaats in het eerste. Hij moet nog wel even wennen aan de selectie.

"Ik kwam de kleedkamer binnen en toen zei Suurbier tegen mij: hé, kleine, de jeugd traint op Voorland. Niet hier." Doelman Piet Schrijvers erkent: "Bij nieuwelingen kijk je altijd even hoever je kan gaan."

Tot 1980 speelt Tahamata in het eerste van Ajax, alvorens hij naar Standard Luik verkast.

Ondertussen speelt zijn afkomst een grote rol. Hoewel hij het betreurt dat er doden vielen bij de treinkapingen, begrijpt hij de Molukse actievoerders wel. "Als er zo veel loze beloftes worden gedaan en we niet voor vol worden aangezien, kan ik me best indenken dat iemand opstaat en zegt: wij zijn er ook nog."

Bij de treinkaping bij De Punt, in 1977, vallen acht doden (twee passagiers en zes kapers).

'Ik had een van hen kunnen zijn'

Tahamata ziet die beelden in Frankrijk, waar hij met Jong Oranje zit. "Het was heel erg. Het geweld, de schoten. Het raakte me heel erg. Ik heb ook nooit onder stoelen of banken gestoken dat ik een Molukker ben. Ik heb altijd gezegd: ik had een van hen kunnen zijn."

Hij gaat openlijk achter de veroordeelde Molukkers staan. Hij bezoekt de gevangenen enkele malen. Ook met zijn voetbalvrienden Willem van Hanegem, Maarten Spanjer en Bobbie Haarms.

"Ik vind het triest dat er slachtoffers zijn gevallen. Maar overal waar een volk ergens voor strijdt, vallen er slachtoffers. Deze mensen zijn helden voor mij. Zij hebben hun leven gegeven voor ons, om ons op de kaart te zetten."

Na zijn periode bij Standard Luik keert hij terug in Nederland. Maar niet bij Ajax. Tahamata is een van de weinige voetballers die ook bij Feyenoord, de aartsrivaal van Ajax, onder contract heeft gestaan. Na drie jaar Rotterdam verhuisde Tahamata naar Beerschot. Hij sluit zijn carrière in 1996 af bij Germinal Ekeren.

De 22-voudig international wordt vervolgens jeugdtrainer. En dat is hij tegenwoordig nog altijd. Bij zijn eerste liefde: Ajax.