Nissa heeft een bijzondere aandoening: 'Ik klink ineens een beetje Duits'
Van gewoon ABN spreken naar plotseling een buitenlands klinkend accent hebben. Het overkwam de Haagse Nissa. Ze heeft last van het Foreign Accent Syndrome, kortweg FAS. Een zeldzame aandoening waarbij het klinkt alsof je uit een ander land komt.
"Bij mij begon het met stotteren en dat ik moeilijk uit mijn woorden kwam", vertelt Nissa in het radioprogramma Nieuws en Co. "Op een gegeven moment belde mijn moeder me op en merkte ze dat ik ineens met een accent sprak." En hoe dat kwam? Dat is in het geval van Nissa nog compleet onduidelijk.
Beroerte
"Er zijn bij haar verschillende hersenscans gemaakt, maar daarop is niets te zien", zegt neurolinguist Stefanie Keulen. Zij promoveerde vandaag op haar onderzoek naar de opmerkelijke stoornis aan de Rijksuniversiteit Groningen en de Vrije Universiteit Brussel.
Daaruit komt naar voren dat er verschillende vormen zijn. "Je kan FAS ontwikkelen na een hersenaandoening, een beroerte bijvoorbeeld, maar er kan ook een psychiatrische oorzaak zijn. Er worden ook kinderen geboren met FAS. Die hebben vanaf de geboorte moeite om het accent van hun moedertaal of ouders aan te nemen", zegt Keulen.
De aandoening komt volgens haar weinig voor. "Voor mijn proefschrift heb ik ongeveer 180 publicaties gevonden waarin melding wordt gemaakt van patiënten met FAS. Ze hebben niet allemaal een buitenlands accent. Sommigen spreken met een voor hen bekend of onbekend dialect."
Welk accent of dialect precies, daar zijn luisteraars het vaak niet over eens. "Het hangt er helemaal vanaf welke talen mensen zelf kennen, welk referentiekader ze hebben. Als jij bijvoorbeeld geen Swahili kent, zul je dat er niet in herkennen, maar misschien wel Spaans of Duits."
Mensen die mij niet kennen, behandelen me alsof ik dingen niet begrijp.
Nissa klinkt voor haar gevoel een beetje Duits. "Omdat ik soms Duitse woorden gebruik, waarom weet ik niet. Ook verander ik klinkers. Daar kan ik niets aan doen, dat gaat vanzelf."
Ze heeft nog steeds moeite de aandoening te accepteren. "Mijn uitspraak is anders, maar ook mijn stem is veranderd. Ik klink bijvoorbeeld heser. Het blijft raar, want deze stem past helemaal niet bij mij."
Haar vrienden en familie accepteren het, maar van vreemden krijgt ze niet altijd fijne reacties. "Mensen die mij niet kennen, behandelen me alsof ik dingen niet begrijp. Ze gaan raar tegen me praten. Of soms zelfs op dezelfde manier praten. Een soort pestgedrag."