Marc Lammers: Feyenoord moet Sinterklaas-spanning hebben

The body achieves what the mind believes. Was getekend: Marc Lammers. De oud-hockeybondscoach is gefascineerd door wat zich bij sporters afspeelt tussen de oren, en maakte er zijn expertise van. Voor Feyenoord had hij maandag, na het echec tegen Excelsior, een bemoedigende tweet in petto: waar je struikelt, ligt je grootste schat begraven.

Lammers keek vorige week nadrukkelijk naar de lichaamstaal van de Feyenoorders in de verloren derby tegen Excelsior. "Ik zag spelers die misschien wel té relaxed waren. Zo van: oh, het komt wel goed, het gaat vanzelf. Maar ik zag óók spelers die juist heel gespannen waren. Strakke gezichten. En na die 1-0 zag je dat iedereen die spanning had. Je hoort dan zo'n stemmetje in je hoofd dat zegt: het zal toch niet fout gaan, hè? Dan ben je ver weg van de dingen die je moet doen in het veld. En je gaat denken aan het gevolg van het resultaat. Als het misgaat, staat de hele Coolsingel daar voor niks."

Kinderen op straat

In Amsterdam, waar Ajax met speels gemak Go Ahead Eagles versloeg, zag Lammers juist het omgekeerde gebeuren. Daar hadden ze helemaal geen verwachtingen, waardoor ze frank en vrij konden spelen.

"Ik zeg altijd: kinderen die op straat spelen, zitten in een flow. Die hebben lol en denken echt niet: dadelijk zitten er 10.000 ouders te kijken. En dat zag je bij Ajax ook. Ze hadden niets te verliezen en dan is het makkelijk om in een flow te komen."

Na de klap tegen Excelsior was het bij Feyenoord zaak de koppies weer leeg en fris te krijgen. De selectie werd grotendeels van de buitenwereld afgehouden, middels besloten trainingen. Een wijs besluit, stelt Lammers.

"Ze moeten zich afsluiten. Zoveel mogelijk externe prikkels weglaten. En zeker ook intern niet praten over een finale, maar over het eerste duel dat je wil gaan winnen. Dan speel je agressief, zit je erop en speel je als team."

Wat Feyenoord nodig heeft, in de ogen van Lammers, is een gevoel van opwinding in plaats van extreme wedstrijdspanning. "Je moet die Sinterklaas-spanning zoeken. Je hebt er zo'n zin in, je hebt je goed voorbereid. Je gedichtje gemaakt. Als je je focust op het eerste pakje dat je mag uitpakken, die eerste minuten, dan wil je heel graag die wedstrijd spelen."

Videobeelden

In de aanloop naar het cruciale treffen met Heracles zou Lammers, als hij trainer was, de Feyenoord-spelers een video tonen met beelden van henzelf. "Positieve beelden met slow-motion, mooie muziek eronder, zodat je mensen raakt. Dat hebben we geleerd van golfer Joost Luiten. Die zegt ook: ik kijk 10.000 keer mijn beste slag terug. En dan krijg ik die beleving weer, mijn gedachten gaan positief visualiseren. Je lichaam neemt dat over."

Als het gaat om de laatste wedstrijdbespreking weet Lammers wat je vooral níet moet doen. Hij spreekt uit ervaring. Voor de olympische finale in Athene hield hij, naar eigen zeggen, zijn slechtste teambespreking ooit. "Ik zei tegen die meiden: hier heeft Nederland 24 jaar op gewacht. Dus ik legde er alleen maar meer spanning op. En dan zei ik ook nog, de slechtste zin die ik ooit heb gebruikt: dames, we mogen niet met 1-0 achter komen, want dan gaan de Duitsers op de counter leunen en gaat het niet lukken. Wat gebeurde? We kwamen 1-0 achter en hebben geen bal meer geraakt."

Spelen van Peking

Vier jaar later, voor de olympische finale in Peking, hield Lammers zijn béste wedstrijdbespreking. "Toen zei ik: dames, ik heb zoveel vertrouwen in jullie, doe je ogen eens dicht en denk aan je beste wedstrijd. Ik zag een glimlach op die gezichten verschijnen, de schouders gingen omhoog. Je zag het vertrouwen groeien in de kleedkamer. En ik zei: veel plezier, maak er een feestje van."

Plezier. Dat is wat Feyenoord in de ogen van Lammers moet opzoeken voor de wedstrijd tegen Heracles. Hij noemt atleet Usain Bolt als lichtend voorbeeld.

"Als je hem ziet voor een grote finale, dan maakt hij lol, het lijkt of hij heel ontspannen is. En als de wedstrijd begint, is hij weer gefocust. Maar hij maakt er een feest van. Hij weet ook dat hij ontspannen die race moet lopen, anders gaat zijn hartslag omhoog en haal je het niet meer. Dus misschien traint hij zichzelf ook wel om plezier te maken. Dat zou Feyenoord ook moeten doen. Genieten, kijk ernaar uit. En dan komt het echt goed."