Verdachte zeeschepen ontlopen controles
Elke maand varen honderden verdachte zeeschepen de Nederlandse wateren binnen. Tientallen daarvan gaan naar Nederlandse havens; de afgelopen twee maanden waren dat er zeker 75. Uit onderzoek blijkt dat deze schepen in de dagen of weken daarvoor tijdelijk hun identificatiesysteem uit hadden staan of plotseling hun identificatienummer veranderden als ze in conflictgebieden voeren.
Het maritieme informatiebedrijf Windward heeft voor het AD gegevens geanalyseerd. Het bedrijf zegt dat dergelijke handelingen kunnen duiden op illegale activiteiten. In de gebieden waar het AIS-systeem (automatisch identificatiesysteem voor schepen) wordt uitgezet, zijn smokkelaars en terroristen actief.
De schepen zouden betrokken kunnen zijn bij drugs-, wapen- of mensensmokkel. Ze zetten hun systeem uit om niet ontdekt te worden. Dat gebeurt bijvoorbeeld in de Middellandse Zee, bij Libië. Daar proberen veel vluchtelingen via smokkelaars naar Europa te komen en IS is er aanwezig.
Malafide motieven
Ook het veranderen van het identificatienummer, dat ieder schip bij de bouw krijgt toegewezen, moet de schepen buiten het zicht van de autoriteiten houden. De Nederlandse kustwacht voert samen met anderen controles uit en "sluit malafide motieven niet uit". "Het verbaast ons niet dat het verder gaat dan enkele incidenten", zegt de kustwacht in het NOS Radio 1 Journaal.
De afgelopen twee maanden voeren 480 schepen de Nederlandse wateren binnen nadat ze enkele uren of dagen hun AIS uit hadden staan. Daar is geen legitieme verklaring voor te geven, zoals weersomstandigheden waardoor de ontvangst slecht zou zijn. Deze schepen moeten hun systeem altijd aan hebben staan. "Verzekeringsmaatschappijen stellen dat verplicht, zeker op de drukke Middellandse Zee", zegt Windward.
Angstaanjagend
Britse media rapporteerden in maart op basis van Windward dat in de eerste twee maanden van dit jaar 50 schepen met ongeldige registratie de Britse wateren binnenvoeren en dat er nog eens 245 "verdachte hiaten" in de logboeken te zien zijn.
Windward zei toen dat niemand controleert wat er op zee gebeurt. "Iedereen kijkt naar vliegtuigen en landsgrenzen, maar niemand kijkt naar schepen. Het is angstaanjagend, maar waar."