Overdekte golfkarretjes wapen tegen eenzaamheid
Hoe haal je ouderen, die minder mobiel worden, achter de voordeur vandaan? In Utrecht doen vrijwilligers dat met overdekte golfkarretjes, die in steeds meer wijken rijden. Ook andere steden hebben belangstelling voor deze nieuwe dienst.
De vrijwilligers van Buurt Mobiel, zoals het project heet, gaan in elektrische golfkarretjes bij de mensen langs en brengen ze dan naar hun bestemming. Het gaat om korte ritjes waar zorgtaxi's niet voor bedoeld zijn.
Inwoners uit de deelnemende wijken kunnen de dienst telefonisch bestellen. Meestal gaat het om ouderen en mensen die slecht ter been zijn. De karretjes reden eerst alleen in Utrecht Overvecht, maar nu ook in Tuindorp, Tuindorp-Oost en Zuilen.
Gemeenten hebben behoefte aan projecten tegen sociaal isolement en eenzaamheid, met name vanwege de vergrijzing van hun inwoners. Ruim een miljoen mensen voelt zich heel eenzaam, vooral ouderen boven de 75 jaar. En zo'n 200.000 mensen zegt zelfs extreem eenzaam te zijn.
Uit onderzoek blijkt dat eenzaamheid leidt tot psychische problemen, gezondheidsklachten en zelfs vroegtijdig overlijden.
Initiatiefnemer van Buurt Mobiel in Utrecht is Jeroen Blokland. Hij werkt zelf in een zorgcentrum en ziet in de praktijk hoe actuele ontwikkelingen de kans op vereenzaming vergroten. "Ouderen wonen steeds langer zelfstandig thuis, maar worden minder mobiel. Vervoer vormt echt een belemmering om eropuit te trekken. Daardoor komen mensen minder vaak hun huis uit en wijkwerkers zien lang niet alles achter de voordeur. Daar wilde ik wat aan doen."
Er zijn wel zorgtaxi's, maar die zijn volgens Blokland duur en mensen moeten lang wachten. Voor korte ritten was er niks, terwijl juist daar behoefte aan is. Blokland bedacht daarom het plan om met elektrische golfkarretjes ouderen in de wijk van a naar b te brengen. Tijdens de ritten horen de vrijwillige chauffeurs wat mensen bezighoudt en waar zij behoefte aan hebben. Ook wijzen ze klanten op alle faciliteiten en activiteiten in de wijk.
Gewoon een beetje omkijken naar je buren en elkaar en helpen waar dat kan.
Blokland: "Een vrouw vertelde bijvoorbeeld dat ze al een tijd met veel moeite op haar billen de trap af moest. Eigenlijk lukte het lopen haar fysiek niet meer. Die mevrouw kreeg nog geen hulp thuis, maar na ons gesprek wel."
Voor Blokland en de andere vrijwilligers gaat het project om normen en waarden. "Gewoon een beetje omkijken naar je buren en elkaar en helpen waar dat kan. Dat is toch belangrijk? Zo houden we een wijk fijn voor iedereen."
Toekomst onzeker
De vrijwilligers van Buurt Mobiel zagen ook dat veel ouderen iedere dag afhaalmaaltijden kochten. "Daarom rijden we nu ook verse maaltijden rond, die gemaakt worden door een restaurant in de wijk."
Allerlei partijen in Overvecht doen mee aan het project: zo verzorgt de lokale garage het onderhoud aan de golfkarretjes.
Het Ouderenfonds, dat onderdeel is van een landelijke coalitie tegen eenzaamheid, is enthousiast. "Ieder initiatief tegen eenzaamheid, juichen wij enorm toe", zegt een woordvoerder. "Mobiliteit is essentieel om mee te blijven doen in de samenleving. Ook wij helpen met evenementen en activiteiten mensen bij het erop uitgaan. Het voorkomt sociaal isolement."
In Utrecht krijgt Buurt Mobiel deze week een stadsprijs, en voor een andere gemeenteprijs zijn ze genomineerd. Maar al het enthousiasme is geen garantie voor de toekomst. De aanschaf van de karretjes en het onderhoud kosten geld. Op dit moment komt dat uit verschillende fondsen, maar er is geen oplossing voor een duurzame financiering van het vrijwilligersproject.