48 molens stil: wieken kunnen losschieten door overbelaste bouten
Van 48 molens draaien de wieken voorlopig niet. Het risico bestaat dat er bouten zijn losgeraakt. Bij twee molens, in Schiedam en Haastrecht, is dat al gebeurd. "We waren er op tijd bij", zegt directeur Leo Endedijk van vereniging De Hollandsche Molen.
Om te voorkomen dat er wieken losschieten, zijn alle molens met zogenoemde deelbare molenroeden stilgezet. Van Zeeland tot Friesland, in bijna elke provincie staat er wel een, blijkt uit een lijst van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.
Endedijk legt in het NOS Radio 1 Journaal uit dat vier procent van alle Nederlandse molens de risicovolle constructie heeft. De wieken zijn gemaakt van twee stalen stukken. Met bouten en moeren zijn die aan elkaar gekoppeld en daar zit het gevaar.
"Anderhalf tot twee maanden geleden is gebleken dat het niet helemaal goed gaat", zegt Endedijk. "De bouten gaan scheuren en zouden uiteindelijk kunnen breken, waardoor de hele constructie loslaat." Bij de molens in Schiedam en Haastrecht zijn twee van de zestien bouten al gescheurd.
Het is wel duidelijk dat het eerder om miljoenen dan om tonnen gaat.
De belasting van de bouten blijkt te groot door de constante beweging van de wieken, zegt de verenigingsdirecteur. "Achteraf blijken de bouten daar niet volledig op gemaakt." De risico's en mogelijke oplossingen worden momenteel in kaart gebracht.
Het probleem kan moleneigenaren flink geld gaan kosten. Vooral als alle constructies rijp blijken voor vervanging. "Het is wel duidelijk dat het in totaal dan eerder om miljoenen dan om tonnen gaat", zegt Endedijk. "Een nieuw gevlucht (wiekenkruis) kost al gauw 50.000 tot 75.000 euro."
Nationale Molendagen
Hij vindt dat de overheid de financiële klap op moet vangen voor de molenaars. "Het komt immers voort uit richtlijnen van het Rijk." Volgens hem lijkt de overheid daartoe bereid.
Het is voor de gedupeerden te hopen dat er binnen een maand een oplossing is. Op 13 en 14 mei zijn de Nationale Molendagen. "Maar de veiligheid staat voorop", zegt Endedijk. "Zolang het niet 100 procent veilig is, draaien de 48 molens niet."