'Akelig dicht bij escalatie Noord-Korea en VS'

Deskundigen zijn verontrust over de oplopende spanningen op het Koreaanse schiereiland. Volgens een organisatie die het atoomprogramma van Noord-Korea volgt, is het land een nieuwe kernproef aan het voorbereiden. En dat stuit de VS tegen de borst. 

Hoogleraar Korea-studies Remco Breuker is bang dat het binnenkort fout gaat tussen de twee landen. "Het is inmiddels zo gevaarlijk, dat ik 'blij' ben als er geen kernbom ontploft of een veldslag ontstaat tussen Noord-Korea en Amerika", zei Breuker gisteravond in Pauw. 

De Amerikanen zijn bang dat Noord-Korea over een paar jaar atoomraketten heeft die het Amerikaanse vasteland kunnen bereiken. Noord-Korea is op zijn beurt boos over het sturen van een Amerikaans vliegdekschip en de grootste gezamenlijke militaire oefening van de VS en Zuid-Korea ooit.

Volgens president Trump zoekt Noord-Korea ruzie met de kernproef. Hij sluit een militaire aanval dan ook niet uit. Volgens Amerikaanse media bereiden de Amerikanen zelfs al een preventieve aanval voor. Als ze ervan overtuigd zijn dat de Noord-Koreanen de kernproef gaan uitvoeren, zullen ze toeslaan. 

Breuker is bang dat het dit keer echt uit de hand loopt. "Het is een enorm kruitvat. We kennen Korea natuurlijk van de spanningen; het staat iedere keer op spanning, dan weer ontspanning, spanning. Maar we gaan steeds verder die kant op. Het is wachten op dat moment, maar ik denk dat we er akelig dichtbij zitten. "

Dag van de Zon

Noord-Korea viert morgen de Dag van de Zon, de geboortedag van Kim Il-sung, de grondlegger van de communistische staat en tevens de grootvader van de huidige leider Kim Jung-un. Satellietfoto's lijken erop te wijzen dat in een testgebied alles in gereedheid wordt gebracht om een proef te houden. 

Korea-specialist Koen de Ceuster acht de kans klein dat de proef op de feestdag wordt uitgevoerd. "Waar moet Kim Jong-un dan zijn? We zien dat hij de laatste tijd bij de testen aanwezig is." Dat de leider twee plekken bezoekt op de feestdag, ziet Ceuster niet gebeuren.

Volgens correspondent Marieke de Vries wil Noord-Korea altijd een groot spektakel neerzetten op de Dag van de Zon. "Iedere keer als ze dat doen, loopt de spanning zo hoog op. En iedere keer is er weer niets aan de hand."

Wel is het nu de eerste keer dat dit gebeurt terwijl Donald Trump de president van de Verenigde Staten is. Hij heeft met het recente bombardement op Syrië bewezen dat hij niet aarzelt om in te ingrijpen. "Daardoor is het wel spannender in de regio", zegt De Vries. 

Dat merkt China ook. President Xi Jinping heeft eergisteren met Trump gebeld. Dat de Chinese president de telefoon pakt om met de Amerikaanse president te bellen, gebeurt niet vaak, zegt De Vries. 

"Ik denk dat China zich heel erg zorgen maakte over Trump. Xi Jinping heeft Trump uitgelegd dat je Kim Jong-un geen rode lap moet voorhouden. Hij is een man in het nauw. Hij weet precies wat er aan de hand is en hoe mensen over hem denken."

Vreedzame oplossing

Volgens De Ceuster is het telefoontje van Xi een klassieke Chinese reactie op de oorlogstaal vanuit Washington. "Xi Jinping heeft Trump met het telefoontje een geschiedenisles gegeven en uitgelegd hoe complex Noord-Korea eigenlijk is." 

Volgens de Korea-specialist probeert Xi Trump ervan te overtuigen dat militair ingrijpen absoluut niet is wat China wil. "Xi zet de puntjes op de i en maakt duidelijk dat er een vreedzame oplossing moet komen, waarbij alle partijen om de tafel zitten en niet een partij in de hoek wordt gedrukt en alle schuld krijgt. Dat is een heel ander geluid dan Trump in gedachten heeft."

Bommen

Al met al kan Nederland nu alleen maar toekijken en afwachten, zegt zijn collega Breuker. Volgens de Korea-kenner had de Europese Unie zich er jaren geleden al mee moeten bemoeien, maar werden de acties van Noord-Korea nooit echt serieus genomen. Nu zijn we te laat, zegt hij. 

"We hebben altijd een beetje lacherig over Noord-Korea gedaan: dat rare kapsel van de leider, de rare parades en de rare manier van presenteren op tv. Dat kan allemaal wel waar zijn, maar die bommen zijn verdomd echt."