Hoe een gymzaal vol kinderen de hel van Beslan werd
Het plafond is volgehangen met explosieven. Niemand mag de gymzaal van School Nummer Eén in Beslan verlaten. Er is geen water en voedsel en het is bloedheet.
De gijzelnemers, Tsjetsjeense terroristen die de terugtrekking eisen van Rusland uit de opstandige republiek Tsjetsjenië, dreigen de gymzaal op te blazen als regeringseenheden proberen de gijzelaars te bevrijden.
Dertien jaar geleden wordt Beslan opgeschrikt door een gijzelingsdrama dat ruim twee dagen duurt. Uiteindelijk vallen meer dan 300 doden na ingrijpen van de Russische autoriteiten. Dat hadden er veel minder kunnen zijn, zegt het Europees Hof vandaag. Wat gebeurde er 13 jaar geleden?
De dag van de gijzeling begint feestelijk op School Nummer Eén. Het is de eerste dag van het nieuwe schooljaar. Er is muziek, iedereen heeft zijn mooiste kleren aangetrokken en er zijn ook veel ouders en andere familieleden meegekomen naar school.
Plotseling rijdt er een vrachtwagen het schoolplein op waar zo'n 30 gewapende mannen en vrouwen uitspringen. Ze drijven iedereen naar binnen. Daarbij wordt geschoten en vallen enkele doden, onder wie vijf agenten en één gijzelnemer.
Ongeveer 50 mensen weten in de chaos van de eerste aanval te ontkomen. Zo'n 1100 kinderen, ouders en leerkrachten worden de school binnen gedreven. Al snel na de bestorming worden in de school schoten gehoord. Later blijkt dat de gijzelnemers twintig volwassen mannen hebben geliquideerd. Hun lichamen worden naar buiten gegooid.
Al snel is de school omsingeld door de politie, het leger en een speciale anti-terrorisme-eenheid. Er wordt geprobeerd met de gijzelaars te onderhandelen, maar dat blijkt tevergeefs. Ze weigeren zelfs water, voedsel en geneesmiddelen aan te nemen voor hun gevangenen. Wel laten ze de tweede dag 26 vrouwen met baby's vrij.
Een dag later geven ze toestemming om de naar buiten gegooide lijken voor de school weg te halen. Terwijl hulpverleners daarmee bezig zijn klinken er plotseling schoten en zijn er explosies die een gat slaan in de muur van het gebouw. Een deel van de gijzelaars weet door het gat naar buiten te komen.
En dan escaleert het
De Tsjetsjeense gijzelnemers openen het vuur op de vluchtende kinderen. Daarop begint het Russische leger ook te schieten en ontstaat er een vuurgevecht. Ook laten de terroristen explosieven ontploffen. De gymzaal en een deel van de school storten in en er ontstaat brand. In de chaos weet een deel van de terroristen te ontsnappen.
Bij de bestorming van de school komen 334 gegijzelden om het leven, onder wie 186 kinderen. 409 overlevenden en nabestaanden hebben Rusland aangeklaagd bij het Europese Hof, dat vandaag heeft geoordeeld dat de Russische autoriteiten te weinig hebben gedaan om de risico's van de bestorming te beperken en zoveel mogelijk mensen te redden.
De rechters vinden dat het leger veel te zware wapens heeft ingezet en dat de coördinatie van de actie onvoldoende was. Bij de bestorming werd onder meer gebruik gemaakt van granaat- en vlammenwerpers en van tanks.
Het Hof heeft de overlevenden en nabestaanden een schadevergoeding toegekend, maar het is nog maar de vraag of Rusland die gaat betalen. Volgens een woordvoerder van president Poetin is Rusland juist slachtoffer van terrorisme.
