'Birmingham was voor Molenbeek het terrorismecentrum van Europa'
Volgens Britse media is het de woonplaats van Khalid Masood, de dader van de aanslag in Londen: Birmingham. En die stad heeft in Groot Brittannië over de jaren een reputatie opgebouwd. "Het afgelopen jaar had iedereen het over Molenbeek, maar nog geen drie jaar geleden werd Birmingham gezien als het terrorism centre van Europa", zegt Bibi van Ginkel.
De terrorismedeskundige van denktank Clingendael legt uit dat de radicale islam tot diep in de maatschappij van de stad wist door te dringen. "Allerlei islamitische organisaties probeerden het onderwijs te infiltreren en jongeren met radicale ideeën te beïnvloeden", zegt ze in het NPO Radio 1-programma Nieuws en Co. Het staat in Groot-Brittannië bekend als het trojaansepaardschandaal.
Londen heeft forse maatregelen genomen om de radicalisering in Birmingham aan te pakken. Ondanks allerlei preventieprogramma's "zie je af en toe toch weer resten opborrelen van dit schandaal".
In Birmingham woont volgens Van Ginkel een relatief grote groep die kwetsbaar is voor radicalisering. Die groep bestaat vooral uit tweede- en derdegeneratiemoslim-immigranten. De families zijn voornamelijk afkomstig uit de conflictregio Kashmir. "Het heeft te maken met het conflict tussen India en Pakistan daar, en het gevoel gemarginaliseerd te zijn."
Ze legt uit dat de generaties die volledig opgegroeid zijn in een westers land er sowieso gevoeliger voor zijn. "Die hebben het idee: ik ben hier toch geboren? Als je dan het gevoel hebt dat je wordt afgewezen door de maatschappij, dan kun je snel radicaliseren."
Zo werkt dat in Groot-Brittannië, maar ook in België of Nederland, zegt ze. "Uit onderzoek blijkt dat 90 tot wel 100 procent van dit soort radicale figuren uit grote steden komt", legt Van Ginkel uit. "Vaak gaat het om mensen die elkaar kennen. Er ontstaat zo een netwerk, dat zich gaat concentreren in een stad. Net als in Molenbeek, maar ook in steden als Delft, Den Haag en Arnhem."
En dus ook in de tweede grootste stad van Groot-Brittannië, Birmingham. Vanmorgen werden daar op meerdere plekken invallen gedaan. Volgens ooggetuigen zijn daarbij drie mensen opgepakt. Het is nog onduidelijk of ze verdacht worden van betrokkenheid bij de aanslag in Londen.
De 52-jarige Masood is geboren in Zuidoost-Engeland, maar woonde de laatste jaren in Birmingham. Het is nog onduidelijk wat zijn motief was om met zijn auto in te rijden op de mensenmassa op de Westminster Bridge. Volgens de Britse premier May was hij waarschijnlijk geïnspireerd door een "islamitische ideologie".
IS claimt dat Masood een soldaat van de terreurgroep was. Direct bewijs voor die claim ontbreekt nog. Toch is de wijze waarop de aanslag werd gepleegd, geheel in de stijl van de meest recente IS-aanslagen in Europa. Zowel in Berlijn als Nice reden de daders met een vrachtwagen, zigzaggend om zo veel mogelijk mensen te raken, door een groep mensen op straat.
Geen vuurwapens of explosieven, maar messen en voertuigen. De terrorismedeskundige noemt het de weaponization of ordinary life oftewel: het gebruik van huis-tuin-en-keukenmiddelen als dodelijk wapen.
"We zien het steeds meer. Je hoeft maar een keukenla open te trekken of een wagen te huren", zegt ze. "Het kan allemaal en het mag allemaal, en dat maakt het uiterst lastig om te voorkomen of te onderscheppen."
