'EU is maar op een ding uit: energie'
Door correspondent Tijn Sadée
Op de EU-top in Brussel praten Europese regeringsleiders over investeringen in alternatieve energiebronnen. Maar voor de import van olie en gas blijft Europa voorlopig sterk afhankelijk van autocratische landen, zoals Azerbeidzjan. "We hebben nu de kans om toegang te krijgen tot de grootste gasvelden in de wereld", zegt eurocommissaris Günther Oettinger aan de vooravond van de energietop die vandaag in Brussel plaatsvindt. Oettinger doelt op de gasvoorraden in Azerbeidzjan en andere landen aan de Kaspische Zee.
Heikel punt
Op een Brusselse tekentafel ligt al jaren het zogeheten Nabucco-project, een 1200 kilometer lange pijplijn die gas uit de Kaspische Zee-regio naar Europa moet transporteren. Er is nog geen kilometer pijp aangelegd, tot ergernis van Oettinger. "Zoals onze voorvaderen 150 jaar geleden al naar Azerbeidzjan reisden om olie te halen, zo moeten wij daar nu ook afspraken tot samenwerking maken."
Met welk mandaat de Europese Commissie kan onderhandelen met Kaspische Zee-landen is een heikel punt tijdens de energie-top vandaag in Brussel. Europese regeringsleiders praten er over investeringen in alternatieve energiebronnen, maar voor de import van olie en gas blijft de EU voorlopig sterk afhankelijk van autocratische landen als Azerbeidzjan.
'Dubai aan de Kaspische Zee'
Sinds het kleine petroleumstaatje in 1991 Moskou de rug toekeerde en onafhankelijk werd, stroomt de welvaart door pijplijnen het land binnen. Iedereen - Chinezen, Amerikanen en Europeanen - meldt zich in hoofdstad Baku, het 'Dubai aan de Kaspische Zee', om een stuk te krijgen uit de taart.
Nederland opende in Baku onlangs een nieuwe ambassade. "Om mee te kunnen doen in de grote concurrentieslag", zegt ambassadeur Arjen Uijterlinde. "Je moet hier investeren in solide politieke contacten, maar Azerbeidzjan is zéker geen gevaarlijk land", verzekert de ambassadeur.
'Democratie is een proces'
Tegelijk heeft de EU felle kritiek op het ondemocratische regime van president en olieclanleider Ilham Alijev. "Engelen bestaan niet", pareert de Azerbeidzjaanse minister van Buitenlandse Zaken Elmar Mammadyarov de kritiek vanuit Europa. "Democratie is een proces, heb wat geduld."
In de praktijk heeft niemand dat geduld. Want in boomtown Baku moet je nú zijn, wil je het olie- en gasspel meespelen, zeggen waarnemers. Vooral Europa heeft haast bij het sluiten van contracten.
Van Moskou naar Baku
De Europese Unie, nu nog in sterke mate afhankelijk van door Moskou gecontroleerd Russisch gas, ziet in Baku een alternatief om de energietoevoer te diversificeren.
Uit de klauwen van Moskou, maar ín de klauwen van Baku, zegt het Azerbeidzjaanse oppositielid Nasib Nasibli. In het kader van Europa's nabuurschapsbeleid ondersteunt de EU-delegatie in Baku democratiseringsprocessen, zegt Nasibli. "Maar in werkelijkheid is de EU maar op één ding uit: energie. Europa sluit zijn ogen voor de streken van het regime."