Duitse inlichtingenchef: Gülen niet achter Turkse coup

Er zijn geen aanwijzingen dat de Turkse geestelijke Fethullah Gülen achter de couppoging van afgelopen zomer in Turkije zat. Dat zegt Bruno Kahl, chef van de Duitse veiligheidsdienst BND, in een vraaggesprek met het Duitse magazine Der Spiegel. President Erdogan heeft Gülen, die al lange tijd in de VS woont, aangewezen als het brein achter de militaire opstand van 15 juli.

Kahl gelooft ook niet dat de Turkse regering zelf de coup initieerde. Hij denkt dat de militairen die probeerden de macht te grijpen in actie kwamen omdat ze vreesden zelf het slachtoffer te worden van de zuiveringen die toen al waren ingezet.

Volgens Kahl kwam de couppoging de Turkse president heel goed uit: het bezorgde hem een argument om grootschalig kritische burgers weg te werken uit overheidsdiensten, de pers en de rechterlijke macht. Anders had Erdogan dat ook wel gedaan, zegt Kahl, "maar misschien niet zo omvangrijk en radicaal".

"Turkije heeft geprobeerd ons op allerlei manieren ervan te overtuigen dat Gülen achter de couppoging zit, maar dat is tot dusver niet gelukt", zegt Kahl in Der Spiegel. Hij noemt de Gülen-beweging ook niet extremistisch, maar "een burgerorganisatie die zich richt op religieus en seculier onderricht".

Reactie Ankara

President Erdogan heeft via zijn woordvoerder laten weten dat de opmerkingen van Kahl aantonen dat Berlijn de krachten achter de coup ondersteunt. Kahls uitspraken komen op een moment dat de relatie tussen Turkije en Duitsland op een dieptepunt is beland.

Ankara is kwaad dat campagnebijeenkomsten van Turkse politici in Duitsland verboden zijn. Berlijn heeft gezegd dat Turkse politici mogen komen mits ze open zijn over hun bedoelingen. Duitsland is ook verontwaardigd over de gevangenzetting van een Turks-Duitse journalist in Turkije.

Uitlevering

Vorig jaar november zorgde Eurocommissaris Frans Timmermans voor verbazing en ergernis binnen de EU maar ook in de VS met zijn opmerking dat er "indicaties" waren dat de Gülenbeweging betrokken was bij de couppoging. Hij zei zich daarbij te baseren op informatie van zijn wereldwijde contacten.

Erdogan probeert al sinds de coup de VS zo ver te krijgen om Gülen uit te leveren aan Turkije voor berechting. De woordvoerder van Erdogan maakte vanmorgen bekend dat de regering Trump het uitleveringsverzoek overweegt. Een positieve uitkomst zou de relatie met de VS veel goed doen, concludeerde Erdogans woordvoerder.