Producenten slepen Staat voor rechter om schade illegaal downloaden

Een groep Nederlandse film- en tv-producenten wil dat de Nederlandse staat aansprakelijk wordt gesteld voor illegaal downloaden. Er is een dagvaarding gestuurd naar het ministerie van Veiligheid en Justitie. De producenten hopen dat de zaak uiteindelijk leidt tot het uitbetalen van een schadevergoeding.

Illegaal downloaden is sinds 2014 in Nederland verboden. In april van dat jaar oordeelde het Europees Hof van Justitie dat het Nederlandse beleid tegen de wet was. Tien jaar eerder had Brussel een Europese richtlijn opgesteld omtrent de thuiskopiewetgeving, die kopiëren van dvd's thuis toestond.

De Nederlandse overheid interpreteerde de wet jarenlang zodanig dat dit ook betekende dat downloaden uit illegale bron was toegestaan, zegt ict-jurist Arnoud Engelfriet. Die interpretatie werd door het Europees Hof in 2014 vernietigd.

Onvoldoende compensatie

Ter compensatie voor illegaal downloaden kregen filmmakers van de Nederlandse overheid geld uit de thuiskopieheffing. Dit is een soort belasting die wordt geheven op bijvoorbeeld dvd’s en telefoons. Maar, zeggen de producenten nu, dat was niet voldoende.

"We willen allereerst van de rechter horen of de staat inderdaad aansprakelijk kan worden gesteld", zegt advocaat Anne Bekema. "Ik denk dat we een goede kans hebben omdat het hof in 2014 oordeelde dat Nederland fout zat en dit dus verkeerd heeft aangepakt. Het beleid van het kabinet heeft tien jaar kunnen bestaan, wat de producenten naar schatting vele honderden miljoenen euro’s heeft gekost."

Een woordvoerder van het ministerie van Veiligheid en Justitie zegt dat de verantwoordelijkheid niet bij de Nederlandse staat ligt en wijst het verzoek om een schadevergoeding af. "Rechthebbenden, in dit geval filmproducenten, hebben van de wet voldoende middelen gekregen om hiertegen op te treden."

Verband aantonen

Daarmee ligt de zaak nu voor de rechter. "De producenten zullen moeten aantonen dat er een verband bestaat tussen de keuze van het kabinet in 2004 en schade door illegaal downloaden", zegt advocaat Christiaan Alberdingk Thijm, die veel van dit soort zaken behandelt.

"Daarvoor zullen er onderzoeken op tafel moeten komen die de beweringen ondersteunen. De Nederlandse staat zal hetzelfde doen, met onderzoeken die het tegendeel bewijzen." Alberdingk Thijm verwacht een lange juridische strijd die nog beide kanten kan opgaan.

Vorig jaar februari hebben Nederlandse producenten een brief gestuurd naar staatssecretaris Dijkhoff waarin ze vroegen om een schadevergoeding van een miljard euro. Gesprekken daarna liepen op niets uit. Regisseurs en acteurs hadden daarnaast kritiek op de zet; die zou de relatie met de overheid alleen maar op scherp zetten.