Dat het nu al zo'n astronomisch topjaar zou worden, hadden PhD-studenten Djoeke (25) en Tomas (31) niet durven dromen. De jonge astronomen staat een spannende tijd te wachten. "Er zijn zoveel bijzondere dingen in het heelal gaande. Om dat te begrijpen kom ik iedere dag weer heel enthousiast naar mijn werk", vertelt Tomas Stolker.
Afgelopen week werden zeven nieuwe planeten ontdekt. De vondst was wereldnieuws. "25 jaar geleden wisten we überhaupt nog niet af van het bestaan van exo-planeten", zegt Djoeke Schoonenberg. Nu verwachten de onderzoekers dat er binnenkort honderden, misschien wel duizenden planeten worden gevonden. Mede dankzij nieuwe telescopen. "Het veld naar het exoplaneten-onderzoek is echt ontploft de afgelopen jaren en dat wordt alleen nog maar groter qua ontdekkingen."
Tomas onderzoekt exoplaneten aan de UvA. Met de Very Large Telescope in Chili probeert hij te begrijpen hoe planeten ontstaan. "Er gaat heel veel gebeuren. We staan hier nu gewoon te praten over aardachtige planeten waarvan er een aantal misschien in een bewoonbare zone staan. Dat is ongelooflijk. En ze staan maar op 40 lichtjaren hier vandaan. In sterrenkundige begrippen is dat eigenlijk om de hoek."
"Het leuke is dat alle planetenstelsels die we tot nu toe hebben gevonden compleet anders zijn", zegt Djoeke. Zij bestudeert hoe planeten zijn gevormd en waar ze uit bestaan. "Het is elke keer weer een verrassing. De nieuwe planetenstelsels lijken helemaal niet op ons zonnestelsel."
Kepler, de ruimtetelescoop van de NASA, is verantwoordelijk voor het vinden van het grootste deel van in totaal zo'n 3500 planeten. "Die telescoop heeft nog maar een fractie van de hemel bekeken. Nieuwe telescopen zullen ongetwijfeld veel meer exo-planeten gaan vinden", vertelt Djoeke.
De komende tien jaar worden er drie nieuwe telescopen het universum in gelanceerd: de Tess, Cheops en de James Webb-telescoop. Ze hebben maar één missie: op zoek gaan naar nieuwe exo-planeten. De meest spectaculaire telescoop, de Extreme Large Telescope, laat nog even op zich wachten. De mega-telescoop die vanuit Chili extreem kan inzoomen op de planeten, zal naar verwachting in 2024 klaar zijn. De telescoop met een diameter van bijna veertig meter kan zelfs sporen van leven vinden.
Het interessante is dat al die planetenstelsels die we tot nu toe hebben gevonden, ons elke keer weer opnieuw verrassen.
Misschien wel de belangrijkste vraag: gaan we ook echt leven vinden? "Dat durf ik niet te zeggen", vertelt Tomas. "Wat we nu wel weten is dat veel sterren in ons Melkwegstelsel wel planeten hebben. Veel sterren hebben zelfs planeten waar misschien wel vloeibaar water kan zijn." Tomas kan er alleen nog maar over fantaseren, maar echt antwoord geven durft hij niet. "We kunnen er maar op een manier achter komen en dat is gewoon verder zoeken en er meer tijd aan besteden."
"Het blijft natuurlijk de vraag of leven op alle planeten precies hetzelfde zou moeten zijn als op aarde", zegt Djoeke. "Misschien is leven op een planeet buiten ons zonnestelsel wel gebaseerd op hele andere moleculen en hebben we geen idee waar we naar zouden moeten zoeken. We zouden nog eens verrast kunnen worden."