9/11: meer verdachten in beeld?
Door researchredacteur Hugo van der Parre
Hebben de kapers die in september 2001 de aanvallen uitvoerden op het World Trade Center en het Pentagon meer hulp gekregen dan we tot nu toe wisten? Die vraag dringt zich op na de publicatie gisteravond van een WikiLeaks-ambtsbericht uit februari 2010.
Daarin adviseert de Amerikaanse ambassade in Doha, Qatar, om ene Mohamed Al Mansoori uit de Verenigde Arabische Emiraten op de lijst te plaatsen van personen die extra gecontroleerd moeten worden. Hij zou "een bedreiging kunnen betekenen voor de burgerluchtvaart in de VS en elders". Mansoori, die in 2001 woonde in Long Beach, Californië, wordt er volgens dit ambtsbericht van verdacht hulp te hebben geboden aan drie vermoedelijke terroristen.
World Trade Center
Het ambtsbericht, dat de kwalificatie 'geheim' heeft, beschrijft uitgebreid hoe Mansoori en drie jonge mannen van rond de 25 jaar uit Qatar voorafgaand aan 11 september een aantal weken in de Verenigde Staten hebben doorgebracht. MeshalAlhari, FahadAbdulla en Ali Alfehaid, allen afkomstig uit Qatar, arriveerden op 15 augustus 2001 met een vlucht vanuit Londen in New York. Ze bezochten onder andere de WTC-wolkenkrabbers en het Vrijheidsbeeld. In Washington bekeken ze het Witte Huis en ook in de staat Virginia bezochten ze een paar plekken.
Volgens het ambtsbericht reisden ze op 24 augustus door naar Los Angeles, waar ze met zijn drieën één kamer namen in een hotel in de buurt van het vliegveld. Ze reserveerden de kamer tot 10 september en betaalden contant. Tijdens de laatste dagen van hun verblijf wilden ze niet dat hun kamer nog werd schoongemaakt. Het hotelpersoneel dat eerder binnen was geweest, had pilotenuniformen gezien, laptops en kartonnen dozen met daarop adressen in Syrië, Jeruzalem, Afghanistan en Jordanië. Verder lag er een kapotgeslagen mobieltje, een andere mobiele telefoon was door een draad verbonden met een computer.
Tenslotte lag er printpapier met daarop namen van piloten, luchtvaartmaatschappijen, vluchtnummers en vluchttijden. De drie mannen zouden tijdens hun verblijf in Californië samen met Mohamed Al Mansoori een aantal plaatsen in de omgeving bezocht hebben.
Washington of Londen
Volgens gegevens van American Airlines, nog steeds aldus het ambtsbericht, stonden de drie geboekt om op 10 september met vlucht AA144 naar Washington te vliegen. Maar ze kwamen niet opdagen. In plaats daarvan vertrokken ze dezelfde dag met British Airways naar Londen, waar ze op 11 september landden en op 13 september doorreisden naar Qatar. Toeval of niet, het toestel van vlucht AA144 werd de volgende dag ingezet als vlucht AA77. Die werd gekaapt en crashte in het Pentagon.
Het hotelpersoneel informeerde na 9/11 de politie over de bij nader inzien opeens verdachte hotelgasten.
De Washington Post citeert vandaag een anonieme ambtenaar die zegt dat de drie mannen uit Qatar kort na 9/11 wel in beeld zijn geweest - ze stonden met 300 anderen op een lijst van te ondervragen mensen - maar onderzoekers kwamen tot de conclusie kwamen dat hen niets ten laste kon worden gelegd.
Het ambtsbericht, gisteren als eerste naar buiten gebracht door de nieuwe Engelse partner van WikiLeaks, The Daily Telegraph, staat inmiddels ook op de eigen site van WikiLeaks.
We moeten dus aannemen dat hij authentiek is. Toch roept hij een paar vragen op.
--------------
Klopt het verhaal?
Tot vandaag was er in het openbaar niets bekend over de in het ambtsbericht beschreven gebeurtenissen voorafgaand aan 9/11. Op internet duiken de namen van de betrokkenen alleen op in artikelen die met dit ambtsbericht verband hebben. Het kan echter ook zijn dat de verdachten nog steeds in beeld zijn, en dat informatie over hen alleen op top-secret-niveau wordt uitgewisseld.
De Washington Post citeert Philip Zelikow, lid van de commissie die onderzoek deed naar de aanslagen: "Niet alles staat in het rapport en mijn herinneringen zijn wat vager geworden, dus ik kan niet zeggen of we deze groep op het spoor waren. Het kan zijn dat we ze wel gezien hebben als deel van een tweede golf. Als dat zo was, zouden we ze ook niet genoemd hebben, je snapt wel waarom". Maar, zegt Zelikow, tegen de tijd dat deze jongens arriveerden in de Verenigde Staten waren de aanslagen van 11 september al behoorlijk voorbereid, dus dan waren ze wel aan de late kant.
Maar werd hier dan een kaping voorbereid?
Het hotelpersoneel tipte de FBI kort na de aanslagen van 11 september over hun inmiddels vertrokken gasten. Op grond van wat ze gezien hadden, moeten de hotelmedewerkers gemeend hebben dat hier een cel van Al Qaida aan het werk was met voorbereidingen van aanslagen. De politie heeft niettemin kennelijk vrij snel besloten dat er niets aan de hand was. Vreemd is misschien wel, dat het personeel dit duidelijke verhaal zelf nooit naar buiten heeft gebracht.
Hoe kan het dan zo in dit ambtsbericht staan?
Het is inderdaad merkwaardig dat een hoge medewerker van een ambassade op 'secret'-niveau (dus niet top-secret) over een mogelijk extra complot tegen de Verenigde Staten ten tijde van 9/11. Dat zou groot nieuws moeten zijn. Gek is ook dat Doha in een bericht dat gericht is aan Homeland Security, FBI en CIA zo getrouw alle details opsomt. Deze instanties kennen ze vermoedelijk beter dan de ambassade.
Is het wel een normaal ambtsbericht?
Op het eerste gezicht wel, maar met een paar kanttekeningen. Van de acht ambtsberichten die tot dusverre vanuit Doha zijn gepubliceerd is dit het enige dat niet is geschreven door de ambassadeur, maar door de tweede persoon (Deputy Chief of Mission) van de ambassade, mevr. MirembeNantongo. Volgens de site van de ambassade (http://qatar.usembassy.gov/about-us/chief-of-mission/deputy-chief-of-mission2.html) in Qatar werkt zij sinds 1995 in de diplomatieke dienst en zit ze sinds juli 2009 op haar post in Doha. Oorspronkelijk is ze van Oegandees-Nederlandse komaf.
Het ambtsbericht is opvallend genoeg geschreven in hoofdletters, iets dat in de WikiLeaks-cables sinds ongeveer 2003 niet meer gebeurt. Overigens zijn ook de andere zeven Doha-berichten in kleine letters geschreven.
Waarom moet Al Mansoori op de TSA-lijst komen?
Als Al Mansoori inderdaad verdacht wordt van het geven van hulp bij de voorbereidingen van aanslagen is het niet logisch dat hij wordt voorgedragen voor deze lijst. De ambassade suggereert voorzichtig om hem te plaatsen op de zogeheten TSA Selectee List, een lijst van de Amerikaanse dienst Transportation Safety Administration (www.tsa.gov) waarop ongeveer 16.000 personen staan die extra gecontroleerd moeten worden als ze een vliegtuig nemen.
Daarnaast hanteert de TSA een strengere No Fly-list, met 2500 namen van mensen die onder geen beding aan boord mogen komen. Mevrouw Nantongo meldt dat de FBI op dit moment onderzoek doet naar Al Mansoori. Dan zou het logischer zijn om hem op de No Fly-list te zetten, of nog beter om hem op te sporen en te ondervragen.
Waarom heeft de New York Times dit bericht niet gebracht?
De New York Times beschikt al maanden over alle ambtsberichten. Het is de vraag waarom de redactie dit nieuws gemist heeft. Met een eenvoudige zoekopdracht op World Trade Center of 11 september 2001 was het ambtsbericht eenvoudig te vinden geweest. Het lijkt onwaarschijnlijk dat de New York Times het bericht over het hoofd heeft gezien. Ook vandaag heeft de krant er nog niet over geschreven. Misschien weet ze iets dat de rest van de wereld niet weet…
En nu?
De Amerikaanse zender Fox News heeft gesproken met een bron bij de politie. Deze zegt dat de mannen inderdaad in beeld zijn geweest, dat er nu geen actief opsporingsbeleid voor ze is, maar dat ze nog wel belangstelling hebben voor Al Mansoori. De politie zegt niet te weten waar hij nu is.