Welke (mislukte) ideeën bedachten we al voor drukte in het verkeer?

Iedereen heeft wel eens vastgestaan in de file, of uren stilgestaan op een station omdat de treinen niet rijden. NS-topman Van Boxtel heeft vandaag gezegd dat het nieuwe kabinet miljarden euro's moet uittrekken voor de mobiliteit. Hij zei dat zowel op de weg als op het spoor een verkeersinfarct dreigt als grote investeringen uitblijven.

Met die miljarden euro's moeten initiatieven worden ontwikkeld om deze verkeersinfarcten te voorkomen. Verscheidene plannen werden al uitgeprobeerd in het verleden. Welke werkten wél en in welke hoeft het kabinet nu echt geen geld meer te steken?

Spitsmijden

In Maastricht en Den Haag werd geëxperimenteerd met betaling voor spits mijden. Mensen werden betaald om niet in de spits te gaan rijden. Dit blijkt heel effectief.

Ook werd er geëxperimenteerd met het verschuiven van werk. Werknemers beginnen dan thuis met het werk en vertrekken later. Dat blijkt nauwelijks bij te dragen aan minder files. Het moment dat we vaststaan, verschuift er alleen door.

In 2016 werd door de NS voorgesteld dat studenten niet meer in de spits zouden reizen. Daardoor zouden colleges later moeten beginnen. Dat vonden hogescholen en universiteiten geen goed idee. Het initiatief werd niet ingevoerd.

Race-bus

Wat er ook niet van gekomen is: de Zuiderzeelijn. Een snelle spoorverbinding tussen Schiphol of Amsterdam en Groningen. In de jaren 80 werd het idee voor het eerst op de lange baan geschoven. In de decennia erop gebeurde dat nog enkele keren.

En ook allerlei alternatieven op de verbinding met het noorden haalden het niet. Een lightrailverbinding met hypermoderne zwevende treinstellen werd afgeschoten. Net als het doortrekken van de hogesnelheidslijn. Ook de meest exotische variant kwam er niet: een soort race-bus tussen de Randstad en het Noorden, bedacht door astronaut Wubbo Ockels.

Dus werden andere plannen uitgeprobeerd: bijvoorbeeld een strook, speciaal voor carpoolers. Nederland had in 1993 de Europese primeur, maar al snel kwamen allerlei praktische en juridische problemen boven. De strook werd snel na invoering opengesteld voor al het verkeer.

Of het rekeningrijden, oftewel betalen per kilometer. Dat werd in 1999 bedacht door minister Netelenbos. Er werd 200 miljoen gulden aan het plan uitgegeven, maar het stuitte op zoveel bezwaar dat het nooit is uitgevoerd.

Is dit dan iets?

En dan blijven er nog twee plannen over. Het is onduidelijk of deze op de lange termijn effectief zijn. Zo zijn er allerlei fiscale voordelen om werknemers te stimuleren om binnen een straal van 10 kilometer van hun werk te wonen. Want wie in de buurt van zijn werk woont, hoeft de file natuurlijk niet in.

Ook werd er in Breda en de regio Amsterdam een app ontwikkeld die het verkeer verdeelt over wegen. Zo komen automobilisten niet allemaal op dezelfde plek te staan.

Voor al deze plannen geldt dat het nog maar de vraag is hoe de miljarden euro's door een volgend kabinet geïnvesteerd gaan worden.