Geen carnaval in tientallen Braziliaanse steden
Officieel begint het pas dit weekeinde, maar in grote delen van Brazilië is het al dagen carnaval. Hoe uitbundig de Brazilianen het ook vieren, de economische recessie waarmee het land nu al twee jaar kampt dempt de feestvreugde. Tientallen steden in Brazilië vieren dit jaar geen carnaval. Door de crisis hebben veel gemeenten geen geld voor het volksfeest.
Het grootste carnaval ter wereld, in Rio de Janeiro, trekt zoals altijd grote massa’s feestgangers, waarschijnlijk in totaal vijf miljoen mensen. Maar die besteden met zijn allen dit jaar minder dan vorig jaar: naar schatting 2,4 miljard real, ruim 700 miljoen euro. Dat is 6 procent minder dan in 2016, ook al geen al te best carnavalsjaar.
"Normaal gesproken staat er een rij bij de kassa tot aan de deur", vertelt Maria Rita, verkoopster in een feestwinkel in Rio aan een Braziliaanse televisieploeg. "Dit jaar komen er maar een paar mensen tegelijk binnen, kijken wat rond en vertrekken dan weer." De verkoopster denkt dat in haar winkel vergeleken met vorig jaar 50 procent minder feestartikelen werden verkocht.
Chaos
De hotelbezetting in Rio was een paar dagen voor de officiële aftrap van carnaval ongeveer 70 procent, minder dan gemiddeld. Deels komt dat doordat het aanbod van hotelkamers is toegenomen; door de Olympische Spelen van vorig jaar zijn er veel hotels bij gekomen. Ook de hoge prijzen schrikken veel Brazilianen af.
En dan is er nog de angst voor geweld. De deelstaatregering van Rio de Janeiro is zo goed als failliet. Er is nauwelijks geld om salarissen te betalen. Boze agenten klagen dat ze nog niet zijn betaald: ze wachten bijvoorbeeld nog steeds op uitbetaling van de beloofde olympische toeslag en de eindejaarsuitkering van 2016.
Soortgelijke klachten bij de politie in de deelstaat Espirito Santo veroorzaakten een paar weken geleden chaos. De agenten van de militaire politie, het belangrijkste politiekorps, bleven in de kazernes. Dagenlang hadden criminelen vrij spel in de staat. In twee weken tijd werden meer dan 170 mensen vermoord, veel meer dan gebruikelijk. De federale regering stuurde het leger erop af.
Inmiddels zijn de agenten weer aan het werk, maar de militairen zijn gebleven. Toch is de veiligheidssituatie in een twintigtal gemeenten van de staat Espirito Santo zo slecht dat het carnaval moest worden afgelast.
Geldgebrek
Uit angst dat ook agenten in Rio het werk zouden neerleggen werden eveneens militairen naar Rio gestuurd. De deelstaatregering had gehoopt dat die zouden blijven tot na carnaval, maar dat is niet het geval: het leger heeft zich alweer grotendeels uit de stad teruggetrokken.
Toch is de dreiging van geweld niet de belangrijkste reden waarom sommige Braziliaanse steden het carnaval hebben afgelast. Belangrijker is het geldgebrek van veel gemeenten. Op drie uur rijden van Rio de Janeiro ligt de stad Araruama, ongeveer zo groot als Maastricht.
De burgemeester besloot dat er dit jaar niet genoeg geld was voor carnaval. “We hebben besloten dat we het geld beter kunnen besteden aan de aankoop van medische apparatuur voor het nieuwe ziekenhuis”, vertelt hij aan de Braziliaanse televisiezender Globo. In Araruama gaat daarom dit jaar geen cent overheidsgeld naar zaken als geluidsinstallaties, extra politie-inzet of chemische toiletten.
São Paulo
Toch is er ook een stad waar de crisis positieve gevolgen lijkt te hebben voor het lokale carnavalsfeest. São Paulo beleeft een opleving van het volksfeest. De grootste stad van het land staat niet bepaald bekend om zijn carnaval, maar dat is langzaam aan het veranderen, mede vanwege de crisis.
Veel 'paulistanos', inwoners van São Paulo, gaan traditiegetrouw de stad uit tijdens de carnavalsvakantie. Ze zoeken massaal het strand op of trekken naar traditionele carnavalssteden als Salvador, Olinda en natuurlijk Rio de Janeiro.
Maar in deze crisistijd schrikken de prijzen van bijvoorbeeld hotels in die plaatsen veel mensen af. Dit jaar blijven meer 'paulistanos' daarom thuis, dat is goedkoper. Velen van hen vieren nu carnaval in eigen stad. Dat doen ook steeds meer carnavalstoeristen uit de rest van het land.
Dat maakt São Paulo misschien wel de enige stad in Brazilië waar carnaval dit jaar flink is gegroeid, ondanks de crisis.
