'Wanordelijk buitenlandbeleid VS leidt tot een dubbele crisis'

In het Duitse München spreken negentien landen en de EU vandaag over de internationale veiligheid. Ook de Amerikaanse vice-president Mike Pence zal daarbij aanwezig zijn. Het zal hoofdzakelijk gaan over het, tegenstrijdige, buitenlandbeleid van de nieuwe president Donald Trump.

"Het totale beleid is wanorde", vertelt defensiespecialist Ko Colijn in het NOS Radio 1 Journaal. "Chaos kan een strategie zijn, maar dat is hier niet het geval. Het beleid is onkunde en leidt uiteindelijk tot een dubbele crisis op gebied van internationale veiligheid."

Colijn noemt meerdere voorbeelden van het tegenstrijdige beleid van de president. "De VS zou zich terugtrekken uit Afghanistan, maar later ging Trump wel akkoord met een verzoek om door te gaan met de oorlog daar. Hij zoekt onder meer toenadering tot Rusland, maar behoudt ook belangrijke sancties tegen het land. Hij noemt de NAVO nutteloos, maar ook het belangrijkste bondgenootschap ter wereld en hij geeft verschillende boodschappen aan China en Taiwan."

Verwarring

En die verschillende boodschappen leiden bijvoorbeeld tot verwarring over het Een-Chinabeleid dat de VS al jaren voert ten opzicht van Taiwan. Taiwan is de facto onafhankelijk, maar officieel maakt het nog altijd deel uit van China. Om de Volksrepubliek China niet voor het hoofd te stoten onderhoudt de VS sinds 1979 alleen officieuze banden met het eiland.

Het leek er de afgelopen tijd op dat Trump de banden met Taiwan wilde aanhalen. Zo nam hij kort na zijn verkiezing een telefoontje aan van de president van het eiland. Later zei de president toch tegen de Chinese president Xi Jinping de status quo te handhaven.

"En dat zijn maar een paar voorbeelden. Zo gaat het de hele tijd door. Dit gaat zelfs alleen maar over de veiligheidsdossiers, niet eens over de klimaatwetten of brexit. Kortom: het is een chaos", gaat Colijn verder.

Wat betekent het voor Europa?

Het Amerikaanse buitenlandbeleid betekent drie dingen voor Europa, zegt Colijn. "Allereerst leidt het tot veel onzekerheid. Als je niet eens weet wat de VS gaat doen, hoe kan je daar dan als Europa op inspelen? En landen in onzekerheid gaan uittesten. Dat zag je bijvoorbeeld al met de raketlancering in Noord-Korea. Die dachten ook: even kijken hoe er wordt gereageerd."

Ook heeft het beleid invloed op de NAVO. Trump heeft al vaker gezegd dat het bondgenootschap er niet toe doet. "Daardoor moet de EU straks meer geld betalen aan de NAVO van de VS. Er moet nu een duidelijk standpunt worden ingenomen om dat te voorkomen."

En ten derde heeft het beleid invloed op de verkiezingen die in Nederland, Duitsland, Frankrijk en Italië gaan plaatsvinden dit jaar. "Het ergste scenario is dat de rechtse bewegingen aan het roer staan volgend jaar. Dan komt er helemaal niets meer terecht van de Europese politiek. De binnenlandse politiek bepaalt de buitenlandkoers."

Die onzekerheid heeft effect op de internationale veiligheid, legt Colijn uit. "Er ontstaat een dubbele crisis. De eerste crisis is de onveiligheid die ontstaat door de afwachtende opstelling van landen. Men dekt zich in tegen alle mogelijke gevaren omdat alles kan gebeuren. Daarom kunnen landen moeilijk een beleid in grote lijnen uiteenzetten."

De tweede crisis? "Trump zelf. Want op al deze onzekerheid en chaos gooit Trump nog een schepje. 's Werelds belangrijkste machthebber is volledig de weg kwijt."