Hersenonderzoek: je bent nooit volwassen en sporten maakt mogelijk slimmer

Onze hersenen zijn voortdurend in verandering. Uit recent Leids onderzoek blijkt dat bijvoorbeeld zwangerschap de hersenen van de aanstaande moeder verandert. En Amerikaanse onderzoekers melden dat hersenen zo lang in ontwikkeling zijn, dat ze betwijfelen of je ooit wel van een 'volwassen brein' kunt spreken.

Volgens hersenonderzoeker Paul Lucassen van de Universiteit van Amsterdam wordt volwassenheid toch vooral bepaald door gedrag en niet door het brein.

"Bij dieren is het vaak zo dat we van 'volwassen' spreken als ze zich kunnen voortplanten. Bij mensen wordt meestal de leeftijd van 18 jaar aangehouden. Op die leeftijd worden mensen geacht zich te kunnen houden aan de fatsoensnormen zoals die door de maatschappij worden aangegeven. Maar het brein is dan nog steeds in ontwikkeling."

"Zo blijft de voorkant van het brein, de frontale cortex, zich ook na je achttiende nog ontwikkelen", zegt Lucassen in Nieuws & Co op NPO Radio 1. Dit gebied in de hersenen gaat onder andere over remmingen; je inhouden, beheersen. "Met name pubers zijn vaak heel gevoelig voor alle impulsen waar ze heel snel op reageren. Naarmate ze ouder worden zie je dat die remming beter werkt en dat ze zichzelf meer in de hand hebben."

Ook zijn er een aantal gebieden in het brein waar nog volop nieuwe zenuwcellen worden geboren. "Dat is eigenlijk heel erg nieuw. Dat bestond niet. Alles wat kapot ging onderweg zou voor altijd verloren zijn, dacht men tot kort geleden."

Die nieuwe cellen ontstaan in de hippocampus, het gedeelte van het brein dat betrokken is bij leren en geheugen. Een ander gebied waar nog nieuwe zenuwcellen ontstaan is de binnenkant van de holte die vooraan in het brein zit. Dat gedeelte van het brein heeft te maken met het reukgedeelte van de hersenen en is betrokken bij het herkennen van geuren."

Uit proefonderzoek bij dieren is gebleken dat de aanmaak van nieuwe zenuwcellen erg wordt gestimuleerd door sporten. "Als je muizen of ratten laat rennen in een renwieltje dan zie je een heel sterke toename van de aanmaak van nieuwe cellen in de volwassenheid. Je ziet ook dat de hippocampus beter gaat werken, dus het leren en geheugen van die dieren wordt ook beter."

Slimmer?

Er loopt nu een onderzoek om te kijken of dat ook voor mensen geldt. Dat gebeurt door studenten na een intensief sportprogramma in een scanner te leggen "en dan kun je met behulp van bepaalde analysemethoden zichtbaar maken of er nieuwvorming plaatsvindt in bepaalde delen van de hersenen".

Dat onderzoek is naar verwachting over een paar maanden afgerond en dan weten we dus ook of je van sporten slimmer wordt.