Maffiapraktijken in Limburgse jeugdbende: het gaat ze om de blingbling

Roofovervallen, ramkraken, autodiefstal en witwassen. Het is het werk van zo'n 75 jongeren uit Heerlen en omgeving. Burgemeester Luc Winants van de gemeente Brunssum spreekt van maffiapraktijken. Niet alleen in Limburg is een jeugdbende actief. Ook in Eindhoven veroorzaken tientallen jongeren overlast en worden ze in verband gebracht met inbraken.

In Zuid-Limburg is er duidelijk sprake van een piramidestructuur, zegt burgemeester Winants in het radioprogramma Nieuws en Co. "Er zijn zo'n vijftien tot twintig slimmeriken die het allemaal verzinnen. Dat is de harde kern, en daaronder zit een hele groep mensen die volgen. Er zijn immers altijd handlangers nodig."

De harde kern bestaat vooral uit volwassenen die op jonge leeftijd al met de politie in aanraking zijn gekomen. En steeds duikt er de naam op van één familie, zegt Winants. De top van de bende werd drie weken geleden opgepakt.

Opsporing Verzocht besteedde eind vorig jaar aandacht aan een ramkraak op een juwelier in Brunssum.

Volgens de burgemeester worden de jongeren gepaaid met nieuwe smartphones, scooters en andere spullen. "Zo worden ze opgenomen in het systeem en vervolgens krijgen ze een zwijgplicht opgelegd." Dat neigt naar een soort omerta, de geheimhoudingsplicht in de erecode van de maffia, zegt hij.

Dat maakt het heel ingewikkeld en moeilijk, zegt de burgemeester, omdat jongeren vaak denken dat ze loyaal moeten zijn aan mensen van wie ze eigenlijk wel weten dat ze foute dingen doen. "En ze zijn er tegelijkertijd ook bang voor, dus dat maakt het probleem nog groter."

Het gaat om jongeren uit alle lagen van de samenleving. "Je komt ze in iedere straat tegen en ze kunnen op alle middelbare scholen zitten; zowel op de mavo als op het vwo en alles ertussenin. Aan de buitenkant zie je het er niet aan af." Volgens Winants zijn het vooral autochtone jongeren.

"Je ziet dat jongeren geprikkeld worden door alles wat ze meemaken. Er is een soort taal ontstaan die volwassenen niet spreken: ze zijn sneller op het digitale vlak, hebben contact via Facebook en hun mobiel."

Die prikkels maakt ze kwetsbaar, zegt hij. "Ze gaan voor het verbrassen van geld: de blingbling is heel aantrekkelijk."

Winants ging onlangs bij een slachtoffer langs van de bende die thuis is overvallen. "Als je dan hoort wat er met ze gebeurt als er plotseling mensen in je huis staan die je stevig aanpakken en je spullen meenemen... Dat heeft zo veel impact. Dat heeft me gestimuleerd om er nog harder achter aan te gaan en de wake-upcall te geven die nodig is."