Auschwitz Comité heeft hoop na publicatie SS-namenlijst

"Prima dat dit gebeurt." Jacques Grishaver, de voorzitter van het Nederlands Auschwitz Comité, reageert hoopvol op de publicatie van de namen van 8500 SS'ers die in concentratiekamp Auschwitz hebben gewerkt. De publicatie brengt opsporing en berechting een stap dichterbij, denkt hij. "Dat zal niet makkelijk zijn, maar je ziet ieder jaar dat er toch weer mensen worden opgepakt. Dus het is zeker een mogelijkheid."

De namenlijst is online gezet door het Poolse Instituut voor Nationale Herdenking. Dat heeft twee bedoelingen: het alsnog voor de rechter brengen van voormalige Auschwitz-bewakers, maar ook het 'zuiveren' van de naam van Polen. Het instituut is het, net als de Poolse regering, beu dat nazi-kampen als Auschwitz en Sobibor worden aangeduid als Poolse vernietigingskampen. Voorzitter Szarek noemt de databank "een instrument tegen die leugen".

Grishaver is vooral blij dat er nu een nieuwe mogelijkheid is om kampbewakers op te sporen. "Er zijn nog steeds zo veel mensen die lijden onder de Tweede Wereldoorlog", zegt hij in het NOS Radio 1 Journaal. Hij verwijst naar de Holocaustherdenking in Amsterdam, afgelopen weekend. "Dan zie je veel oudere mensen lopen die geen vader en geen moeder hebben gehad. Geen broer, geen zus, geen opa of oma. Daarom is het een goede zaak dat dit gebeurt."

Toch zal opsporing, laat staan berechting, een gigantisch karwei worden. Al was het maar omdat het einde van de oorlog inmiddels 72 jaar geleden is. Mensen die in Auschwitz hebben gewerkt en nog in leven zijn, moeten 90 jaar of ouder zijn. "En het is heel moeilijk om hard bewijs te krijgen."

Beate Niemann

Grishaver hoopt dat de publicatie van gisteren wel een impuls is voor nieuw onderzoek. Niet alleen door politie en justitie, maar ook door gewone burgers. Hij noemt het verhaal van Beate Niemann, een Duitse vrouw die in 1998 ontdekte dat haar vader verantwoordelijk was voor de dood van zeker 10.000 mensen. Niemann doet sindsdien onderzoek naar zijn gruweldaden en heeft slachtoffers en nabestaanden ontmoet.

Misschien zijn er meer van zulke verhalen, zegt Grishaver. "Iemand die zegt: ik heb dit nooit geweten, maar dit is verschrikkelijk. Dat is ook zoals het hoort. Als er mensen zijn die van het bestaan van iemand weten, of een vermoeden hebben, werken ze hopelijk actief mee aan het opsporen van die mensen."