Noodplan voor dijkdoorbraak Dordrecht klaar: niet iedereen kan weg

De kans is minder dan 1 op 10.000, maar als bij Dordrecht een dijk doorbreekt kan de waterstand in woongebieden meerdere meters hoog worden. In dat geval worden 100.000 mensen getroffen en vallen allerlei voorzieningen voor langere tijd uit.

Dat blijkt uit een analyse van de Veiligheidsregio Zuid-Holland Zuid voor het zogeheten Eiland van Dordrecht, waarop de stad ligt. De veiligheidsregio in Zuid-Holland is de eerste die zo'n analyse heeft gemaakt. In de loop van dit jaar zullen ook de andere 24 veiligheidsregio’s in kaart brengen wat de gevolgen zijn van een mogelijke dijkdoorbraak. Op basis daarvan moeten volgend jaar concrete evacuatieplannen worden gemaakt.

Oude binnenstad

Het Eiland van Dordrecht is een kwetsbaar gebied, ingesloten door drie grote rivieren: de Beneden Merwede in het noorden, de Nieuwe Merwede in het zuiden en oosten en de Dordtsche Kil in het westen. Een deel van de oude binnenstad van Dordrecht ligt zelfs buitendijks. Daardoor loopt het daar bij extreem hoog water ook zonder dijkdoorbraak wel eens onder.

De zuidelijke helft van het eiland is landelijk gebied. Als dat onderloopt, is er niet veel schade. Maar als een dijk aan de noordkant bezwijkt, loopt het noordelijke deel van het eiland onder. Daar wonen zo’n 100.000 mensen.

Evacuatie

De veiligheidsregio denkt dat bij een plotselinge dijkdoorbraak ongeveer 15 procent van de bevolking kan worden geëvacueerd. De hulpverleners zullen zich concentreren op ouderen en hulpbehoevenden. Zij worden dan ondergebracht in centrale opvanglocaties.

Anderen kunnen op korte termijn alleen 'verticaal' worden geëvacueerd: ze moeten een veilig heenkomen zoeken op een hoger gelegen verdieping. Als er twee dagen beschikbaar zijn voor evacuatie zou 60 procent van de bevolking het gebied kunnen verlaten. Maar zo zegt de analyse: "We gaan ervan uit dat een periode van 24 uur voor de doorbraak er dermate last van wind zal zijn, dat deze niet benut kan worden voor de evacuatie."

Elektriciteit valt uit

Het rapport stelt dat het onderlopen van het gebied allerlei gevolgen heeft voor de voorzieningen. De elektriciteit en alle digitale voorzieningen vallen uit. Daaronder de radio, televisie en internet en mogelijk de telecommunicatie.

Gemalen en pompen worden op afstand bediend en vallen uit als de telecommunicatie het begeeft. Riolen worden afgesloten. Drinkwater kan niet naar hogere etages worden gepompt. Belangrijke verbindingen als de snelweg A16 en de Betuwelijn zijn niet meer bruikbaar.

De veiligheidsregio houdt er ook rekening mee dat problemen niet beperkt blijven tot het Eiland van Dordrecht. "De vluchtroute van de N3 naar het noorden kruist dwars door de Alblasserwaard, wat ook een bedreigd gebied zal zijn en waar de waterdieptes groter zijn dan in Dordrecht."

Leegpompen

Een overstroming van Dordrecht kan maanden duren. Het leegpompen gaat met een snelheid van een meter per twee maanden. De hersteltijd is verder afhankelijk van de omvang van de overstroming, de beschikbaarheid van mensen en materiaal, het herstel van de dijk en de tijd die nodig is voor schoonmaak. "Met name op het gebied van gas en elektra kan de hersteltijd zeer lang (tot jaren) zijn omdat installaties met name voor het hoofdnet niet op voorraad zijn", zegt het rapport.

De veiligheidsregio gaat nu als volgende stap werken aan een evacuatieplan. Daarin wordt preciezer ingevuld wie, waar en hoe mensen zullen worden geëvacueerd in het uitzonderlijke geval van een dijkdoorbraak in de buurt van Dordrecht.