Meer ouderdomskwalen bij mensen met hiv: het is een smeulend vuurtje

• De Kennis van Nu

Ondanks goede behandeling, krijgen hiv-patiënten vaker te maken met ouderdomsziekten. Hart- en vaatziekten komen zelfs twee keer zo vaak voor. Dat blijkt uit het promotieonderzoek van Judith Schouten, waarover ze vanmiddag vertelt in Nieuws en Co op NPO Radio 1.

Aan hiv hoef je niet meer te sterven. Het is geen pretje om eraan te lijden, maar door de medicatie komt de levensverwachting van hiv-patiënten steeds dichter in de buurt van mensen zonder hiv. Nu mensen met hiv ouder worden, duikt een ander probleem op: ze krijgen vaker te maken met ouderdomsziekten. In hun omgeving stuiten patiënten soms op onbegrip over hun ouderdomsklachten.

Wolfgang Schreiber leeft sinds 1990 met hiv. Hij is nu 59 jaar oud en weet sinds vorig jaar dat hij artrose in zijn heupen heeft. "Dat is toch best wel een beetje vroeg." Volgens hem zijn er veel lotgenoten. "Mensen met huidaandoeningen, diabetes. En bij vrouwen schijnt het zo te zijn dat de overgang vijf jaar eerder begint."

Andere leefstijl

Arts-onderzoekers Judith Schouten en Katherine Kooij van het AMC en het Amsterdam Institute for Global Health and Development, onderzochten de problematiek. Ze promoveren morgen op hun onderzoek.

Eerder onderzoek dat het verband tussen hiv en ouderdomsziekten aantoonde, vergeleek mensen met hiv met mensen zonder hiv uit de algemene bevolking. Dat terwijl hiv-patiënten er een heel andere leefstijl op nahouden. "Mensen met hiv roken meer, gebruiken meer drugs en hebben vaker de neiging tot risicovol gedrag," zegt Schouten.

Risico op infectie

Voor haar onderzoek gebruikte ze twee goed vergelijkbare groepen, namelijk hiv-patiënten en mensen die zich hadden aangemeld bij de soa-polikliniek van de GGD in Amsterdam. Allemaal waren ze 45 jaar en ouder. "Deze mensen waren negatief getest, maar hebben blijkbaar wel risico gelopen op infectie met hiv", legt Schouten uit. "De groepen bleken redelijk goed vergelijkbaar."

Deelnemers aan het onderzoek werden eens per twee jaar onderworpen aan allerlei lichamelijke tests. Ook kregen ze vragen over onder meer de werksituatie en hun stemming voorgelegd. Uit het onderzoek blijkt dat kanker, botontkalking, suikerziekte en andere ouderdomsziekten vaker voorkomen bij hiv-patiënten.

Hart- en vaatziekten kwamen zelfs twee keer zoveel voor. De gemiddelde leeftijd van de deelnemers aan het onderzoek was vijftig jaar. "Je vraagt je af hoe het is als ze zeventig zijn", zegt Schouten,

Schadelijk

De arts-onderzoekster ging op zoek naar een verklaring. "Mensen met hiv hebben een voortdurende ontstekingsreactie", legt ze uit. "Als een smeulend vuurtje dat nooit meer uitgaat. Dat is schadelijk voor het lichaam. Alle patiënten hebben een dip gehad in hun afweer. Hoe dieper die dip, hoe groter de kans op ouderdomsziekten."

En ook de pillen die mensen slikken hebben bijwerkingen die klachten kunnen geven. "Zeker de mensen die vroeger middelen hebben geslikt, hebben nu een grotere kans op ouderdomsziekten. En dan komt de leefstijl er nog bovenop."

Voor Schouten geeft haar onderzoek nog eens extra aan dat het belangrijk is om je vroeg op hiv te laten testen, zodat je op tijd kunt beginnen met behandeling. "Je ziet dat mensen vaak lang wachten met zich laten testen", zegt Schouten. "Maar als je wacht tot je wat merkt van de infectie, dan is je immuunsysteem al afgebrokkeld tot een kritische ondergrens."

Wolfgang Schreiber is blij dat hij er nog is. "Dankzij de medicijnen die er sinds 1996 zijn." Maar ondanks alle voorkennis, komen de daadwerkelijke ouderdomsklachten toch hard aan. "Ik ben nu door mijn heupklachten met de neus op de feiten gedrukt."

Volgens hem is hiv niet een onderwerp waar je als patiënt makkelijker over praat. Schreiber merkt dat mensen makkelijker praten over ouderdomsklachten dan over het virus waar ze aan lijden.