Brussel in de ban van provocerende muurschilderingen

• Joris van Poppel

  Correspondent België

Wie ze heeft gemaakt, is onduidelijk. 's Ochtends stonden ze er opeens. Twee meter-hoge muurschilderingen. De een stelt een onthoofding voor, de andere een opengereten lijk dat ondersteboven hangt. Beide zijn te bewonderen in het centrum van Brussel, de onthoofding recht tegenover probleemwijk Molenbeek.

Het zijn niet de eerste provocerende kunstwerken in de Belgische hoofdstad. De afgelopen maanden doken er verschillende op. Een metershoge penis, een anus. Allemaal in dezelfde stijl, allemaal in een nacht op een gevel geschilderd. Maar nog nooit waren ze zo gewelddadig als de nieuwste twee werken. Website Bruzz zette alle provocerende kunstwerken op een kaart.

De werken zijn niet ondertekend. Een naam wordt genoemd, de Brusselse straatartiest Vincent Glowinski, beter bekend als 'Bonom'. Hij ontkent, hoezeer de nieuwe tekeningen ook in zijn stijl gemaakt zijn.

Kunst of oproep tot geweld?

Brussel is in de ban van de muurwerken. Voor de een is het kunst, voor de ander een provocatieve oproep tot geweld. De stad Brussel wilde ze laten verwijderen. De schilderingen zijn zonder vergunning aangebracht. Maar alleen de eigenaren van de panden kunnen de muren laten overschilderen. Die willen vooralsnog niet meewerken.

De stad kan alleen optreden als de openbare orde in het geding is. En hoe provocerend ook, dat lijkt niet het geval. De Vlaams minister van Cultuur Sven Gatz vindt dat het kunstwerk daarom moeten blijven hangen. "Mensen reageren er heel emotioneel op", zegt hij. "Maar we kunnen niet op alle muren posters van Disneyland zetten. Goede kunst mag provoceren."

De twee werken refereren aan belangrijke werken uit het verleden. Het opgereten lijk, dat aan zijn voeten gebonden van het dak hangt, is een bloederig tafereel geïnspireerd op het bekende schilderij De lijken van de gebroeders De Witt. Dat werk hangt in het Rijksmuseum.

Ook het andere werk is duidelijk gebaseerd op een klassieker. Een hand lijkt een man te gaan onthoofden, een andere hand weerhoudt hem daarvan. Het komt uit een werk van de Italiaanse kunstenaar Caravaggio, het Bijbel-tafereel Het offer van Isaak.

Volgens Cultuurminister Gatz zetten de werken aan tot debat. "Het is geen provocatie zonder reden. Er is iemand aan het werk die iets te vertellen heeft. Ik vind het een aanwinst voor de stad."