Rotterdam vindt tegenprestatie voor bijstand succes

Het begon in 2011 bij wijze van experiment in Rotterdam: iets terugdoen voor je bijstandsuitkering. In 2012 zette de gemeente als eerste Nederlandse gemeente op grote schaal bijstandsgerechtigden aan het werk met het programma Tegenprestatie. Vijf jaar later spreekt de gemeente van een succes: 10.000 uitkeringsgerechtigden leveren op verschillende manieren een tegenprestatie.

Het aantal mensen in de bijstand is hoog in Rotterdam. Op dit moment krijgen bijna 39.000 Rotterdammers een bijstandsuitkering, ongeveer de helft zit langdurig in de bijstand. De kans dat deze groep weer aan het werk komt, is klein. Ze hebben een grote afstand tot de arbeidsmarkt doordat ze niet of nauwelijks opgeleid zijn of de taal niet beheersen. En met name van de mensen die langdurig in de bijstand zitten, verwacht de gemeente een tegenprestatie.

Dat kan van alles zijn: vrijwillig helpen in een verzorgingstehuis, het volgen van een opleiding of werken aan de eigen gezondheid. Het uitgangspunt is dat de uitkeringsgerechtigde twintig uur een tegenprestatie levert. Als dat niet lukt, dan moet er in elk geval naar vermogen worden gewerkt. Werkt iemand welbewust niet mee? Dan volgt een korting op de uitkering.

Succesvol

Volgens de gemeente Rotterdam werkt de aanpak. In vijf jaar zijn er met 10.000 bijstandsgerechtigden afspraken gemaakt. Degenen die een tegenprestatie leveren, voelen zich gezonder en vinden het leuk om aan de slag te zijn. De meesten doen vrijwilligerswerk, aldus de gemeente.

De Rotterdamse Ombudsman Anne Mieke Zwaneveld krijgt regelmatig klachten van mensen die zich onder druk gezet voelen door de gemeente. "Ze vinden dat ze wantrouwend benaderd worden. Ze voelen zich overgeleverd aan de willekeur."

"Maar mensen vragen zich vooral af hoe het kan dat er zulke sterke verschillen zijn per gemeente. Rotterdam is strenger en dwingender dan andere gemeenten."