Topman ASML: wij bellen niemand, iedereen belt ons

• 

  André Meinema

  Verslaggever economie

ASML? Veel mensen hebben geen idee waar je het over hebt, maar in Eindhoven en omstreken zijn ze er maar wat trots op en blij mee. ASML is een begrip in de wereld van chips, de wereld van Intel en Samsung, waar ze niet zonder kunnen. Het bedrijf kwam vandaag met klinkende jaarcijfers

Het is officieel geen afkorting maar ASML staat voor zoiets als Advanced Semiconductors Materials Lithography. Het bedrijf is wereldleider in het ontwikkelen en bouwen van razend ingewikkelde machines waarmee schijven met daarop chips, 'wafers' geheten, worden gemaakt.

Zowat de hele chipindustrie werkt met machines uit Veldhoven. Grote kans dat de chip in de smartphone, in apparaten en in auto's is gemaakt met een machine van ASML. "Ik schat dat zo'n 80 procent van alle chips uit onze machines rollen", zegt ASML-topman Peter Wennink.

Magneet

Door de groei en de alsmaar ingewikkelder wordende technologie is er vraag naar technisch personeel. Het voorbije jaar zijn er 1600 mensen aangenomen en telt het bedrijf inmiddels al 17.500 werknemers met meer dan 100 nationaliteiten. Het feit dat Nederlandse technische universiteiten maar een beperkt aantal studenten toelaten helpt niet echt.

Toch hoeft ASML eigenlijk niet hard te zoeken naar mensen. "Ze bellen ons", zegt bestuursvoorzitter Peter Wennink. "Het telefoonnummer van Eindhoven, 040, werkt in deze industrie als een magneet."

Ecosysteem

Traditioneel zijn bedrijven georganiseerd als een verticale kolom die praat en onderhandelt met andere bedrijven, toeleveranciers en klanten. Bij ASML is er juist een netwerk gegroeid, waarbij toeleverende bedrijven en afnemers met elkaar verweven zijn.

"We zijn een technologisch ecosysteem, een kennisnetwerk", zegt Wennink trots. ASML leunt op zijn afnemers, voor wie het hele ingewikkelde machines ontwikkelt en in elkaar zet. De afnemers kunnen alleen maar bestaan omdat ze dankzij de machines van ASML de concurrentie en de vraag naar chips kunnen bijbenen.

Het is een enorm kapitaalintensieve industrie. De kosten voor de ontwikkeling van de nieuwste generatie EUV-chipmachines, die met extreem ultraviolet licht werken, bedragen maar liefst 7 miljard euro. Om die reden investeren de afnemers in ASML en steekt ASML bijvoorbeeld geld in toeleverancier Zeiss.

Wet van Moore

In 1965 formuleerde een van de oprichters van chipmaker Intel een soort van wetmatigheid: elke twee jaar zal het aantal schakelingen op een chip verdubbelen. De wet geldt nog steeds. De vraag naar chips is geëxplodeerd door de opkomst van de pc, laptop, iPad, smartphone, digitalisering, het 'internet of things', en straks de zelfrijdende auto.

Het draait allemaal om snelheid, rekenkracht en geheugen. Dus werkt ASML aan steeds snellere, steeds sterkere en steeds geavanceerdere chipmachines.