'We doen niets wat de familie kan schaden'
Charlotte Goodwin is een gespecialiseerd verpleegkundige orgaandonatie in het Academisch Ziekenhuis in Cardiff. Zij voert de gesprekken met families die moeten besluiten over de orgaandonatie van hun familielid. Volgens haar hebben nabestaanden sinds de nieuwe wet nog altijd het laatste woord.
De gesprekken die ze voert kunnen heel ingewikkeld zijn. Mensen zijn afscheid aan het nemen van hun geliefde en worden plotseling geconfronteerd met een vraag over orgaandonatie. Maar de nieuwe wet en de bijbehorende overheidscampagne hebben haar werk eenvoudiger gemaakt, vertelt ze.
"We zien een groot verschil met tien jaar geleden. Families waren vaak erg geschokt als we met hen spraken over orgaandonatie.”, aldus Charlotte. “Terwijl we nu vaak merken dat mensen er al met elkaar over gesproken hebben, ook als ze tegen orgaandonatie zijn." Soms zijn er nu zelfs mensen die er zelf om vragen, nog voordat de vraag door artsen of verpleegkundigen is gesteld.
Maar ook haar eigen insteek in de gesprekken is veranderd. "We checken eerst of iemand geregistreerd staat, en daarna of er met het familielid over gesproken is. Als dat niet zo is, gaan we er vanuit dat de persoon donor wilde zijn. Dus we gaan met een andere insteek het gesprek in."
Tegenhouden
Toch betekent dat volgens Charlotte niet dat de familie er niet meer over gaat. "Als we merken dat de familie tegen is, dan doen we vanzelfsprekend wat de familie wil. Dat is heel belangrijk. Maar dan kan het gesprek soms wel moeilijk zijn."
In de praktijk lijkt het niet lastig voor familieleden om donatie tegen te houden. Nabestaanden moeten volgens de wet met voldoende informatie komen om de arts of verpleegkundige in het ziekenhuis ervan te overtuigen dat hun familielid of partner geen donor wilde zijn.
Maar van de ruim vijftig mensen die vorig jaar in Wales niet stonden geregistreerd, en ook geen verklaring op papier hadden staan, stemde twee derde van hun families niet in met donatie. In 21 gevallen waren ze tegen omdat ze beweerden dat hun familielid hun had verteld geen donor te willen zijn. In nog eens 12 gevallen had de familie andere bezwaren, en is de donatie ook niet doorgegaan.
In de meeste gevallen houdt in Wales de familie orgaandonatie tegen bij 'geen bezwaar'
| Potentiële donoren die geen ja of nee op papier hadden staan in 2016 | 51 | |
| Waarvan familie geen toestemming gaf | 33 | |
| Waarvan familie instemde met de donatie | 18 |
Dat de meeste familieleden het tegenhouden zijn terwijl er ‘geen bezwaar’ in het systeem staat, heeft volgens Charlotte meerdere redenen. Soms begrijpen ze iets niet; soms hebben ze principiële bezwaren. Maar misschien wel het belangrijkste obstakel voor familie is de tijd.
Stressvol
“Het hele proces kan vrij lang duren. We moeten veel uitzoeken en een goede match vinden. Maar op een zeker moment willen nabestaanden de behandeling stopzetten. Dat kan erg stressvol voor ze zijn. Vanzelfsprekend gaan we niet door met iets wat de familie kan schaden.”
Volgens haar is daarom cruciaal dat het gesprek over donatie in families al heeft plaatsgevonden, voordat die plotseling voor de vraag worden gesteld. Volgens haar is dat het grootste succes van de wet. “We willen graag dat mensen die gesprek al gevoerd hebben, want dat het maakt het makkelijker voor families op dat moment in het ziekenhuis.”
