Dood Rafsanjani grote klap voor gematigde Iraniërs
Hij was één van de gezichten van de Iraanse revolutie en een sleutelfiguur in de Iraanse politiek: Akbar Hashemi Rafsanjani. Hij overleed vandaag op 82-jarige leeftijd. En hoewel hij al lang geen president meer was, was zijn invloed nog altijd groot, weet Iran-deskundige Peyman Jafari.
Rafsanjani keerde zich tegen de conservatieven in het land. Dat heeft hem de afgelopen tien jaar meer sympathie van het Iraanse volk opgeleverd, zegt Jafari. "Ze vestigden hun hoop op hem, omdat hij de hardliners tegenwicht kon bieden."
Rohani's andere aanhangers hebben niet het gewicht van Rafsanjani.
De huidige president Rohani is mede dankzij Rafsanjani aan de macht gekomen. De verwachting is dat hij het zonder de steun van Rafsanjani een stuk moeilijker zal krijgen. Toch denkt Jafari dat hij de verkiezingen in mei nog wel zal winnen.
"Daarna zal het lastiger worden, omdat hij Rafsanjani niet achter zich heeft. Zijn andere aanhangers hebben niet het gewicht van Rafsanjani." Daarnaast moet hij rekening houden met de anti-westerse hardliners, die zullen proberen journalisten gevangen te nemen en critici de mond te snoeren, verwacht Jafari.
Ook correspondent Thomas Erdbrink verwacht dat Rohani het moeilijk zal krijgen, nu hij door de dood van Rafsanjani alleen komt te staan:
Erdbrink denkt ook dat Rafsanjani's dood invloed zal hebben op de Iraanse politiek. Hij verwacht een onderlinge strijd tussen hervormers en gematigden, omdat zij hun boegbeeld zijn kwijtgeraakt:
Dat Rafsanjani bij veel mensen geliefd was, blijkt wel uit het feit dat een grote groep zich verzamelde bij het ziekenhuis waar de oud-president was opgenomen. Volgens Jafari was dat jaren geleden ondenkbaar, want Rafsanjani is niet altijd populair geweest. Zo werd hij ooit verdacht van corruptie en van politieke executies.
De hardliners haatten Rafsanjani, zegt Jafari. "Ze hebben hem van van alles beticht en zijn kinderen voor de rechter gesleept voor corruptie." Nu hij dood is, is de verwachting dat zij zich wat rustiger zullen houden.
Hij zorgde ervoor dat de bevolking wat meer lucht kreeg.
Rafsanjani speelde niet alleen een sleutelrol in de revolutie van 1979, waarna ayatollah Khomeini aan de macht kwam en de islamitische republiek werd gesticht. Als voorzitter van het parlement had hij een belangrijke rol in de oorlog met Irak (1980-1988). Hij was de facto legerleider en verscheen zelf aan het front.
Na de oorlog volgde Rafsanjani president Khamenei op, die mede dankzij Rafsanjani de religieus leider van Iran werd. "Rafsanjani stond bekend als de leider van de wederopbouw", zegt Jafari. "Hij zorgde ervoor dat de bevolking wat meer lucht kreeg en hij opende de grenzen voor buitenlandse producten."
Zijn presidentschap duurde tot 1997. Daarna deed Rafsanjani nog enkele keren tevergeefs een gooi naar die functie, waaronder in 2013. Toch bleef hij tot zijn dood een invloedrijk persoon in Iran en het hoofd van de Raad van Geschiktheid en Oordeel, een orgaan dat bedoeld is om geschillen tussen het parlement en de conservatieve toezichthouder de Raad van Hoeders op te lossen.
