Trucker: je wilt het zo goed mogelijk doen, ook bij gladheid

Stel, je bent een vrachtwagenchauffeur en je moet op een dag als vandaag met een lading de spekgladde weg op. "Als het moet, dan moet het", zegt beroepschauffeur Ludo Vermeulen (25) uit het Zeeuwse Lewedorp.

"Natuurlijk is er een flinke werkdruk in de transportsector, maar het gaat erom hoe je daar als chauffeur mee omgaat." Het draait volgens hem om bekwaamheid en je aanpassen aan de weersomstandigheden. Toch blijken ongevallen onvermijdelijk.

'Professionaliteit ver te zoeken'

Op de Nederlandse snelwegen gebeurden vandaag ruim 450 ongelukken door de gladheid. Volgens Patrick Potgraven van verkeersdienst VID waren er opvallend veel vrachtwagens bij betrokken. "De professionaliteit is wat mij betreft ver te zoeken als er zo veel van de weg raken", zei hij.

De opmerking schoot bij sommige chauffeurs in het verkeerde keelgat. "Schandalig hoe jullie de beroepschauffeurs neerzetten", mailde een van hen naar de NOS-redactie. Ook op sociale media was er kritiek.

Volgens Vermeulen heeft de VID-woordvoerder wel een punt. "Ik zie redelijk wat chauffeurs op de weg waarbij ik me ook afvraag waar de professionaliteit is gebleven. Vooral bij truckers uit Oost-Europa, die nemen meer risico's en zijn minder goed opgeleid."

De Zeeuwse chauffeur zegt dat sommige collega's uit Oost-Europese landen niet vies zijn van alcohol drinken tijdens hun werkpauze. "Dat zie je op de rustplaatsen langs de snelweg. Ik heb wel eens dat ik daar een prullenbak opentrek en dat die vol ligt met lege wodkaflessen."

'Goedkoop in Oost-Europa'

Kritiek op de rijopleidingen in Oost-Europa hoort Egon Groen van vakbond FNV Transport wel vaker. "Er zijn signalen dat het waar zou kunnen zijn en die moeten we serieus nemen", zegt Groen. Hij heeft verhalen gehoord van mensen die naar Oost-Europa zijn gegaan en daar hun vrachtwagencertificaten hebben behaald voor weinig geld. "Of het waar is, dat is een tweede."

De Onderzoeksraad voor Veiligheid deed er in 2012 onderzoek naar. De conclusie: het was niet aantoonbaar dat een gebrekkige opleiding van chauffeurs uit Midden- en Oost-Europa (MOE) een oorzaak was van vrachtwagenongelukken op snelwegen. Wel werd vastgesteld dat er een cultuurverschil was als het ging om parkeren op de vluchtstrook. Ondernemingen uit MOE-landen vonden dat "normaal en adviseerden het aan hun werknemers".

Uit het rapport kwam naar voren dat verminderde alertheid een belangrijke oorzaak is van vrachtwagenongelukken. Afleiding en vermoeidheid zijn de grootste boosdoeners. Het zijn onvermijdelijke gevolgen van dagen onderweg zijn.

Werkweek van 60 uur

"Werkweken van 60 uur zijn echt geen uitzondering", zegt Groen. Dat is exclusief de verplichte rust die truckers moeten nemen onderweg. "Je gaat van de ene naar de andere rit en als je ergens te laat aankomt, begint de planner alweer te jekkeren."

Vrachtwagenchauffeur Vermeulen vindt dat zowel de baas als bestuurder hun verantwoordelijkheid moet nemen. "Als er te veel werkdruk op chauffeurs ligt, kunnen die eronder bezwijken. Ik snap dat ze (bestuurders) de druk voelen, maar ik denk dat je veiligheid vooral zelf in de hand hebt."

De Zeeuwse chauffeur verwijst naar de ervaring die hij en zijn collega's opdoen. "Je zit zo veel op de weg dat je weet hoe andere weggebruikers zich gedragen. Dat is het inzicht dat veel chauffeurs hebben. Bij extreme gladheid moet je langzamer rijden en je daarin inleven om de controle te behouden."

De transportsector heeft speciale maatregelen voor dagen waarop het bijzonder glad is. Zo mochten vandaag geen opleggers met gevaarlijke stoffen rijden. Ook vrachtwagens van langer dan 25 meter waren niet toegestaan op de weg.

Toch boodschappen doen

Toch moeten volgens FNV-bestuurder Groen ook vandaag supermarkten en ziekenhuizen worden voorzien van nieuwe voorraden. "Willen we dat mensen boodschappen kunnen doen, dan zal er iemand de weg op moeten gaan."

Chauffeur Vermeulen was vandaag vrij, maar weet dat het voor sommige truckers onvermijdelijk was om een lading te vervoeren. "Je probeert het zo goed mogelijk te doen, meer kan je niet doen."