VVD'er Henk Koning (83) overleden

Op Oudejaarsavond is de voormalige VVD-politicus Henk Koning (83) overleden. Hij was van 1967 tot 1991 afwisselend Tweede Kamerlid en staatssecretaris. Daarna was hij tot 1999 lid van de Algemene Rekenkamer. Hij gold als consciëntieus, punctueel en integer; iemand die zich volledig vereenzelvigde met zijn taak. Koning was al geruime tijd ziek.

In 1977 werd Koning na ruim tien jaar Kamerlidmaatschap staatssecretaris van Binnenlandse Zaken in het eerste kabinet-Van Agt (1977-1981). Toen de VVD daarna in de oppositie belandde, keerde hij terug in de Tweede Kamer, maar in de eerste twee kabinetten-Lubbers (1982-1989) was hij opnieuw staatssecretaris, nu van Financiën.

Koning was verantwoordelijk voor de Belastingdienst, waar hij had gewerkt tot hij in de politiek ging. Hij bracht een grondige reorganisatie van de Belastingdienst tot stand en een aantal grote wijzigingen in de belastingwetgeving.

Tweeverdienerswet

Het meeste opzien baarde zijn Tweeverdienerswet uit 1983, die moest leiden tot een gelijke fiscale behandeling van mannen en vrouwen. Mede door de compromissen die hij daarover met het CDA moest sluiten, werd de wet zo ingewikkeld dat Koning de Belastingtelefoon in het leven riep, waarop burgers uitleg konden krijgen.

Koning gaf later toe dat de Tweeverdienerswet bijna onuitvoerbaar was. Hij tilde daar niet al te zwaar aan, want het was volgens hem een onvermijdelijk gevolg van het heilzame Nederlandse streven naar consensus. "Welke bezwaren ook aan ons stelsel kleven, dit land wordt in vergelijking met andere landen nog niet zo slecht bestuurd", zei hij erover.

Voelsprieten

In 1989 belandde de VVD opnieuw in de oppositie en keerde Koning opnieuw terug in de Tweede Kamer. Twee jaar later werd hij president van de Algemene Rekenkamer, die onder meer de doelmatigheid van de overheidsfinanciën controleert. Kandidaten die door de Rekenkamer zelf naar voren waren geschoven, werden gepasseerd, omdat premier Lubbers iemand wilde met politieke voelsprieten.

Onder Koning werd de rol van de Rekenkamer een stuk politieker. Het instituut kreeg meer gezag en het kwam tot stevige confrontaties met ministers uit de paarse kabinetten, die slecht tegen kritiek konden.

Horzel

Koning kon diplomatiek optreden, maar ook hard zijn en steken als een horzel. Zo had hij een harde confrontatie met premier Kok over de aankoop van het schilderij Victory Boogie Woogie van Mondriaan. Om de invoering van de euro te vieren kocht De Nederlandsche Bank het werk voor 80 miljoen gulden en "schonk het aan het Nederlandse volk". Kok was er woedend over dat Koning stelde dat dit absoluut niet kon.

Zijn precisie en eerlijkheid werden onderstreept in een interview waarin hij een fout opbiechtte die hij als Rekenkamerpresident had gemaakt. Hij erkende dat hij zijn OV-kaart een heel jaar als aftrekpost had opgevoerd, terwijl hij de kaart pas in augustus had aangeschaft. Natuurlijk had hij de fout zo snel mogelijk proberen te herstellen.

Vrijgezel

Koning is nooit getrouwd en had geen kinderen. Hij gold privé als aimabel en gezellig en als een liefhebber van schilderkunst.