Operatie Kaarslicht in Indonesië is nog groter dan voorheen

In Indonesië is het code rood. Hoewel deze veiligheidscode in het land officieel niet wordt gebruikt, is de waakzaamheid bij het leger en de politie wel maximaal opgeschroefd. Zeker 150.000 agenten worden er de komende week ingezet. Om tussen Kerst en Oud en Nieuw regeringsgebouwen, druk bezochte pleinen en markten, maar ook kerken extra te bewaken. 'Operatie Kaarslicht 2016' wordt het genoemd.

De veiligheidsmaatregelen worden in dit overwegend islamitische land meestal rond de Kerstdagen opgeschroefd. Ook de naam 'Operatie Kaarslicht' is al eerder gebruikt hiervoor.

"Voorgaande jaren was er ook extra bewaking. De toegangen naar kerken waren vaak gebarricadeerd en je kon er alleen naar binnen via controlepoortjes. Die bewaking begon na 1999, toen een reeks simultane aanslagen op kerken werden gepleegd", licht correspondent Michel Maas toe. "De laatste jaren was de bewaking erg ontspannen. Het was jaren rustig geweest en de poortjes leken er alleen nog maar voor de vorm te staan."

Maar nu is de operatie veel omvangrijker. "De sfeer in het land is veranderd", zegt Maas. "Naast het relatief kleine groepje potentiële terroristen is er nu een veel grotere beweging gekomen van radicalen die het land intimideren en een steeds islamitischere kant opsturen. Zij creëren een vijandige sfeer waarin christenen en andere minderheden zich minder en minder op hun gemak voelen."

Dit is ook een van de aanleidingen voor de opschaling. Ongeveer drie weken geleden werd er in Jakarta een vrouw gearresteerd die een zelfmoordaanslag wilde plegen op het presidentieel paleis. In de stad Solo werden veertien verdachten opgepakt. Deze week werden bij een inval iets buiten Jakarta drie verdachten doodgeschoten.

Contact met IS

Bij alle invallen werden explosieven gevonden en alle verdachten stonden volgens de politie in contact met Bahrun Naim, een Indonesiër die met de terreurgroep Islamitische Staat in Syrië vecht. Naim zou zijn landgenoten via het internet rekruteren en aansturen. Ook zou hij achter de aanslag in Jakarta zitten, die in januari van dit jaar werd gepleegd.

De Indonesische autoriteiten vrezen nu dat het netwerk van Naim veel verder reikt dan deze drie locaties waar de explosieven zijn gevonden.

Radicalisering

Een andere aanleiding om de veiligheidsmaatregelen op te voeren is de groeiende radicalisering in het land. Het militante Front van de Verdedigers van de Islam, de FPI, wordt steeds machtiger. Zij hebben inmiddels vijf miljoen leden. Met gewelddadige acties richten ze zich tegen minderheden als de sjiieten, christenen en homo's. Ook staat op dit moment de christelijke gouverneur van Jakarta terecht omdat hij de Koran zou hebben beledigd. Hij kan een gevangenisstraf van vijf jaar krijgen.

President Joko Widodo doet weinig tegen het groeiende islamitische geweld. Mogelijk om zijn presidentschap niet op het spel te zetten. Het enige wat hij kan doen, is de beveiliging opvoeren en de Indonesiërs oproepen waakzaam te zijn.

Maar het is onduidelijk of deze beveiliging genoeg zal zijn, zegt correspondent Michel Maas. "Kerken worden de komende tijd zwaarder bewaakt. Maar als er een zelfmoordaanslag buiten een kerk wordt gepleegd, vallen er ook slachtoffers. Een agent kan niet veel meer doen als zo'n aanslag wordt gepleegd."