Ziek worden van je handen wassen? Hoe kan dat dan?

Gebruik geen desinfecterende zeep om je handen te wassen, want daarmee haal je meer goede bacteriën weg dan dat het kwade bestrijdt. Daarvoor waarschuwde de Gezondheidsraad vanmorgen. Maar wat zijn goede en slechte bacteriën, en hoe moet je dan wel je handen wassen?

Je hebt er geen idee van, maar er zitten 8 miljoen bacteriën op iedere vierkante centimeter van je hand. Onzichtbaar leven, waar je vooral niet spastisch over moet doen, zegt microbioloog Jasper Buikx van Artis Micropia. Deze bacteriën zijn namelijk je eerste verdedigingslinie tegen de schadelijke die je overal opdoet: van de deurklink tot de wc-bril, van een toetsenbord tot je mobieltje. Ze houden je gezond.

Buikx schaart zich volledig achter de waarschuwing van de Gezondheidsraad. "Een goede waarschuwing. Het grote probleem van die zeep is namelijk dat die alle bacteriën aanpakt. De slechte, maar ook de goede."

Met de goede doelt hij op de microben die ons lichaam hun thuis noemen. "Dat is een heel arsenaal; op je hand alleen al zo'n 150 soorten bacteriën en 30 soorten schimmels waarvan de samenstelling per mens verschilt. Wetenschappers denken zelfs dat die samenstelling van bacteriën en schimmels voor ieder mens unieker en betrouwbaarder is dan een vingerafdruk."

En die bacteriën zijn broodnodig om ziektes en andere vervelende kwalen buiten te houden. "Op je handen geldt het principe: vol is vol. Alle bacteriën nemen een plek in, waar dus geen bacteriën van buitenaf kunnen gaan zitten. En de lichaamseigen bacteriën produceren op hun beurt weer stoffen die de schadelijke te lijf gaan."

Het vernietigen van goede bacteriën met bijvoorbeeld antibiotische zeep, kan op termijn dus schadelijk zijn, zegt Buikx. "Als je te veel van die antibacteriële middelen gebruikt, kunnen sommige bacteriën zelfs resistent worden. Zij zijn dan moeilijk te bestrijden en hebben vrij spel." Hij deelt daarmee de conclusie van de Gezondheidsraad.

Buikx waarschuwt niet alleen voor zeep, maar ook voor chemische schoonmaakmiddelen en conserveringsmiddelen in voedsel. "Ook die middelen kunnen op termijn schadelijk zijn, als je ze structureel binnenkrijgt."

Moet je dan je handen helemaal niet wassen? Nee, dat ook weer niet, zegt hij. "Maar doe het op een normale manier. Dus na een toiletbezoek en voor het koken. En gebruik gewone zeep met mate. De meeste schadelijke bacteriën zijn er zelfs met alleen warm water al af te wassen, omdat ze vooral op de toplaag van je huid zitten."