Gemengde gevoelens over komst 'winkelreuzen' in Zuid-Holland
Zuid-Holland maakt zich op voor de komst van twee enorme winkelcentra. De Mall of the Netherlands in Leidschendam en de Holland Outlet Mall in Zoetermeer moeten samen minstens 17 miljoen bezoekers per jaar gaan trekken. Lokale winkeliers zien voordelen in vernieuwing van het winkelaanbod, maar vrezen de concurrentie van twee 'winkelreuzen' op slechts een kwartier rijden bij elkaar vandaan.
Op 15 december wordt de eerste steen gelegd voor de Mall of the Netherlands. Wat nu nog het verouderde winkelgebied Leidsenhage is, moet straks voor 12 tot 14 miljoen mensen per jaar een bestemming zijn om te shoppen, een hapje te eten en naar de film te gaan.
Ontwikkelaar Unibail-Rodamco stopt 470 miljoen euro in het project. Het winkelcentrum telt straks 280 winkels, 20 restaurants en 2200 bioscoopstoelen. Een uniek project in Nederland, zegt de ontwikkelaar, naar voorbeeld van luxe Amerikaanse malls.
De komst van Mall of the Netherlands is niet onomstreden. De gemeenten Leiden, Wassenaar en Voorschoten stapten naar de rechter om het project tegen te houden. Ze zijn bang dat winkeliers in de regio onder de komst van het enorme winkelcentrum zullen lijden. Uiteindelijk gaven de omringende gemeenten hun verzet op.
Koopjesjagers
Dat het luxe winkelcentrum een vernieuwde en verbeterde versie is van een winkelgebied dat anders aan leegstand en verpaupering ten prooi valt, speelt een grote rol. Het merendeel van de winkeliers dat nu huurder is in Leidsenhage, komt straks ook in de Mall of the Netherlands te zitten.
In het nabijgelegen Zoetermeer is de strijd nog niet gestreden. Daar wil ontwikkelaar Provast een outletcentrum bouwen, zoals die er ook zijn in Roermond, Lelystad en Roosendaal.
In de Holland Outlet Mall moeten koopjesjagers terecht kunnen voor luxe modemerken tegen lage prijzen. De gemeente verwacht vijf tot zeven miljoen bezoekers per jaar. En doordat het outletcentrum tegen de binnenstad van Zoetermeer aanligt, zullen lokale ondernemers meeprofiteren, is de gedachte.
Daar wordt echter aan getwijfeld door winkeliers en omwonenden. Zoetermeerder Jeroen Heijmans bood eerder deze week een petitie tegen de Holland Outlet Mall - met ruim 1100 handtekeningen - aan de gemeenteraad aan. "Het is onnodig en megalomaan. Er is al veel leegstand. Sinds ik hier woon heb ik zoveel winkeliers zien vertrekken."
Ruim 9 procent van de winkelpanden in de regio staat leeg. Landelijk is dat ruim 7 procent. Heijmans denkt bovendien dat de gemeente zich rijk rekent en vindt de verwachte bezoekersaantallen onrealistisch. "Zeven miljoen bezoekers per jaar, terwijl de Efteling er maar 4,5 miljoen heeft?"
Verdringing
Brancheorganisatie INretail liet onderzoek doen naar de economische effecten van de Holland Outlet Mall op de regio. De uitkomsten zijn negatiever dan de uitkomsten van de onderzoeken die de gemeente zelf liet uitvoeren. "Dat komt vooral omdat de gemeente geen rekening heeft gehouden met de komst van andere winkelcentra in de regio, zoals de Mall of the Netherlands en het geplande Sugar City bij Haarlem", vertelt beleidsadviseur Marcel Evers.
De brancheorganisatie stelt dat de Holland Outlet Mall de hele regio 3,8 miljoen euro zal opleveren, in plaats van de door de gemeente becijferde 30 miljoen euro. Het positieve effect zou na een tijdje echter verdampen omdat bestaande winkels in de verdringing komen. Volgens het onderzoek zullen de omzetten van nabijgelegen mode- en sportwinkels structureel met 4 tot 6 procent dalen.
Samenwerkingsverband Holland-Rijnland, waarin 14 gemeenten vertegenwoordigd zijn, sluit zich aan bij de kritiek van de brancheorganisatie. Bestuurslid Tseard Hoekstra: "De gemeenteraad van Zoetermeer krijgt een heel rooskleurig, maar niet realistisch beeld te zien."
Voordeel
De gemeente Zoetermeer blijft bij het standpunt dat het outletcentrum een positief effect heeft op de middenstand in de stad en het omliggende gebied. "Iedereen heeft voordeel van een outletcentrum hier in plaats van de huidige meubelboulevard. Er komt straks meer werk in Zoetermeer en de consumentenuitgaven gaan omhoog", zegt burgemeester Charlie Aptroot.
In januari stemt de gemeenteraad van Zoetermeer over de Holland Outlet Mall. De Mall of the Netherlands in Leidschendam moet in 2019 klaar zijn.