Willem-Alexander in spagaat als koning van alle medelanders

• 

  Piet van Asseldonk

  Redacteur Koninklijk Huis, schrijft wekelijks over actuele ontwikkelingen rond het koningshuis.

Behalve koning van alle Nederlanders is Willem-Alexander ook koning van alle medelanders, van alle buitenlanders die Nederlander willen worden of dat geworden zijn. Met zijn aanwezigheid bij de Naturalisatiedag, komende donderdag in Den Haag, onderstreept hij dat. Als koning van alle medelanders zit Willem-Alexander in een lastig parket. In die rol moet hij namelijk rekening houden met groeiende sociale en politieke spanningen rond multiculturalisme in ons land.

Koning zijn van autochtone én allochtone Nederlanders vergt een dubbele loyaliteit. Willem-Alexander dient zijn nieuwe onderdanen te verwelkomen én begrip op te brengen voor vragen rond de groeiende groep buitenlanders in ons land.

Dat is des te lastiger, omdat nogal wat nieuwe Nederlanders kampen met een dubbele loyaliteit. Ze willen graag Nederlands staatsburger zijn, maar kunnen of willen geen afstand doen van de nationaliteit van hun herkomstland. Daardoor hebben ze een dubbele nationaliteit en twee paspoorten. Ook koningin Máxima heeft dat.

Mohammed VI en Erdogan

Nederlanders met een migratie-achtergrond, zoals we allochtonen nu noemen, blijven zich vaak sterk verbonden voelen met hun land van herkomst en het staatshoofd daarvan. Dat bleek bijvoorbeeld tijdens het privé-bezoek van de Marokkaanse koning Mohammed VI aan Amsterdam in april.

Omvangrijker en meer politiek geladen was de betrokkenheid van Turkse Nederlanders rond de mislukte staatsgreep tegen de Turkse president Erdogan, afgelopen zomer.

Buitenlanders krijgen de Nederlandse nationaliteit na afronding van hun integratieproces. Daarbij wordt benadrukt "dat naturalisatie niet vrijblijvend is en wordt stilgestaan bij de rechten en plichten die bij het Nederlanderschap behoren".

Sinds 2006 krijgen nieuwe Nederlanders hun naturalisatiebesluit niet meer via de post. Het wordt hun in de gemeenten feestelijk uitgereikt op Naturalisatiedag. "De naturalisatieceremonie is het laatste onderdeel om de Nederlandse nationaliteit te krijgen", aldus de Immigratie- en Naturalisatiedienst. "Mensen vanaf 16 jaar die Nederlander willen worden, zijn verplicht aan de ceremonie deel te nemen."

De landelijke Naturalisatiedag - elk jaar op 15 december - valt samen met Koninkrijksdag. Op die dag wordt herdacht dat koningin Juliana in 1954 het statuut tekende voor het Koninkrijk der Nederlanden, dat toen nog bestond uit Nederland, Suriname en de Nederlandse Antillen.

Door Naturalisatiedag op Koninkrijksdag te laten vallen krijgt die relatief onbekende dag een feestelijk tintje. Koninkrijksdag is geen officiële feestdag, maar er wordt wel gevlagd van alle overheidsgebouwen en er is een Koninkrijksconcert: "bedoeld om de verbondenheid binnen het Koninkrijk te vieren".

Zwarte bladzijden

Die verbondenheid, toen en nu, wordt niet door iedereen herkend. Onze koloniale koninkrijksgeschiedenis heeft zwarte bladzijden. En de integratie van nieuwe Nederlanders verloopt moeizaam, blijkt uit statistieken over (arbeidsmarkt-)discriminatie en criminaliteit en disputen over meer of minder buitenlanders.

Met zijn aanwezigheid op Naturalisatiedag toont Willem-Alexander betrokkenheid bij deze, ook voor hem, lastige situatie. Meer kan een constitutioneel vorst niet doen.