Steeds minder mensen in de gevangenis

Het aantal gevangenen in Nederland blijft dalen. Vorig jaar zaten er bijna 40.000 mensen in de cel. Dat is 8 procent minder dan in 2014, meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek.

Volgens het CBS geldt de daling voor zowel mensen met een Nederlandse achtergrond als mensen met een migratieachtergrond. Ook laten alle leeftijdsgroepen en zowel mannen als vrouwen dezelfde ontwikkeling zien.

Sinds 2005 is het aantal gevangenen met meer dan 20 procent gedaald. Deze daling loopt volgens het CBS samen met de teruglopende criminaliteitscijfers. In dezelfde periode daalde het aantal bewakers en ander personeel van gevangenissen ook met 20 procent.

Vooral mannen

Negen op de tien gevangenen was vorig jaar een man en ruim 60 procent heeft een migratieachtergrond. Deze verhoudingen zijn volgens het CBS de laatste jaren niet veranderd.

38 procent van de gevangenen is veroordeeld voor een vermogensmisdrijf, zoals diefstal en inbraak. Ruim 30 procent zit zijn straf uit voor een seksueel of geweldsmisdrijf.

'Te weinig veroordeeld'

Volgens politievakbond ACP komt de daling van het aantal gevangenen helemaal niet doordat er minder criminaliteit is. Voorzitter Gerrit van de Kamp zegt in het AD dat er te weinig mensen worden veroordeeld. "Het oplossingspercentage is te laag. En van cybercrime wordt amper aangifte gedaan omdat het te ingewikkeld is", aldus Van de Kamp.

Uit cijfers van september blijkt inderdaad dat er op dat moment ongeveer 12.000 veroordeelden niet in de cel zaten. Vaak zijn dat mensen die hun proces in vrijheid mochten afwachten en na hun veroordeling onvindbaar zijn, bijvoorbeeld omdat ze naar het buitenland zijn vertrokken.

Geen prioriteit

Naar het merendeel van deze daders wordt niet gezocht, omdat ze maar een korte celstraf open hebben staan en er geen Europees arrestatiebevel uitgevaardigd mag worden. Naar 2800 van de zoekgeraakte veroordeelden wordt wel actief gezocht door de politie. Zij hebben nog minimaal vier maanden gevangenisstraf staan. Dit aantal is ongeveer even hoog als vorig jaar.

In 2008 waren nog 20.000 veroordeelden op vrije voeten. Duizenden onvoorwaardelijke straffen worden nooit uitgevoerd. Uit onderzoek van de Algemene Rekenkamer bleek in 2012 dat 16 procent van de vrijheidsstraffen verjaart.

Nieuwe controle

Er wordt geprobeerd om meer veroordeelden achter de tralies te krijgen die niet actief door de politie worden gezocht. Zij worden geacht zich zelf te melden. Inmiddels doet 43,5 procent van de veroordeelden dat ook. De politie gaat vanaf volgend jaar een nieuw systeem gebruiken, waardoor iedere agent op straat tijdens een controle ziet of iemand nog een gevangenisstraf open heeft staan.