Ingelegde schedel 'is misschien toch niet zo echt als we dachten'

Een van de topstukken van het Museum Volkenkunde in Leiden blijkt vals te zijn. Het gaat om een ingelegde schedel uit Mexico, die het museum in 1963 kocht voor 20.000 dollar. Het stuk zou honderden jaren oud moeten zijn, maar uit onderzoek blijkt dat er lijm is gebruikt uit de vorige eeuw.

"Hij is misschien toch niet zo echt als we dachten", zegt conservator Martin Berger. Hoewel de schedel en de gebruikte mozaïeksteentjes inderdaad uit Mexico komen, is de lijm van een soort die daar honderden jaren geleden nog niet beschikbaar was. Ook met het gebit is waarschijnlijk geknoeid.

De schedel zou uit de bloeitijd komen van de Mixteken, een oud Mexicaans volk. Die versierden de schedels in de eeuwen voor de komst van Columbus met edelstenen en legden ze in grafkelders.

Tandarts

Berger kreeg argwaan toen vragen rezen over de echtheid van een vergelijkbare schedel uit een Frans museum. Hij vermoedt nu dat het museumstuk afkomstig is van een Mexicaanse tandarts, van wie bekend is dat hij samen met zijn vrouw schedels opgroef en decoreerde. Hij zou de gebitten hebben verfraaid. "Waarschijnlijk dacht hij: als mijn vrouw mooie dingen wil maken, wil ik ook iets moois toevoegen aan de schedels."

Volgens Berger zijn via de tandarts meer valse schedels in kunstcollecties beland. "Er zijn hele respectabele musea ingetuind", aldus de conservator.

De schedel is sinds de aankoop in 1963 altijd te zien geweest in het Leidse museum. "We laten de schedel nu maar gewoon staan, en vertellen dit verhaal erbij."