Dertig jaar haatstickers krabben in de straten van Berlijn
De 70-jarige Irma Schramm trekt al meer dan dertig jaar door Berlijn om hatelijke boodschappen te verwijderen. Gewapend met een verfkrabber, nagellakremover en een spuitbus verwijdert ze nazistickers, hakenkruizen en alle andere zaken in het straatbeeld die volgens haar aanzetten tot haat. Dat leverde haar prijzen op, maar nu dreigt er een boete en misschien zelfs een gevangenisstraf.
Het houdt haar niet tegen. "Het geeft een ongelooflijk goed gevoel, met niks doen bereik je niks."
Haar 'verwijderwoede' begon ruim dertig jaar geleden, toen ze op weg naar haar werk een sticker zag van nazipoliticus Rudolf Hess op een bushalte. Het bleef aan haar knagen, en op de weg terug naar huis, haalde ze hem eraf en kreeg ze voor het eerst dat goede gevoel.
Inmiddels heeft ze meer dan 75.000 stickers weggehaald. En dat is alleen van de laatste tien jaar. Wat haar drijft? "Ik tolereer dit gewoon niet. De vrijheid van meningsuiting heeft ook grenzen, en die grens is wanneer die vrijheid van meningsuiting verandert in haat."
Vandaag zijn we met haar op pad in de voormalig Oost-Berlijnse wijk Lichtenberg. Het duurt niet lang voor het eerste doelwit in zicht komt. Word actief, staat er op een sticker van de Nationale Socialisten, een niet ongevaarlijke groep neonazi’s, volgens Schramm.
- NOS / Jeroen Wollaars
De 70-jarige Irma Schramm - NOS / Jeroen Wollaars
Ze neemt de boodschap ter harte: eerst gaat ze aan de slag met de krabber, daarna de nagellakremover. Makkelijk gaat de sticker er niet af. "Hij zit er waarschijnlijk al lang", zegt ze. Als het dan toch lukt, zucht ze tevreden.
Zo speurt ze al tientallen jaren alle lantaarnpalen, borden en bushaltes af. Dat gaat eigenlijk altijd goed. Al krijgt ze uit rechtse hoek wel bedreigingen. En vorig jaar kwam ze in aanraking met de politie. De spreuk "Merkel muss weg" veranderde ze met haar spuitbus in "Merke! Hass weg".
1800 euro boete
Vandalisme, volgens de politie. Ze kreeg een voorwaardelijke boete van 1800 euro. Voorwaardelijk, dus als ze weer een overtreding maakt, moet ze de boete betalen. Als ze dan weigert, kan er een celstraf volgen.
Het stoort haar niet, merken we in Lichtenberg. Schramm leeft zich uit op een sticker met daarop "National Sozialismus. Damals wie heute", een term die je ook veel bij neo-nazidemonstraties hoort. Het roept duidelijk op tot haat en geweld.
Maar hoe zit dat bij spreuken als "Merkel muss weg"? Dat mogen mensen toch vinden? Schramm vindt van niet, voor haar begint de haat daar en daarom moeten de spreuken weg. "Ik hou pas op op als er geen stickers meer zijn."