Door groeiend fileprobleem lijkt het r-woord geen taboe meer
In deze natte, winderige herfstmaand wordt het groeiende fileprobleem steeds duidelijker voelbaar. Gisteravond stond voor de vierde keer in november ruim 750 kilometer file. "Het wordt tijd dat de overheid moed toont: belast nou eens het gebruik van de auto, en niet het bezit ervan", zegt Pieter Hofstra.
Opvallende woorden, want hij is oud-Kamerlid voor de VVD. Een partij die nog steeds faliekant tegen het zogenoemde rekeningrijden (het r-woord) is. "Ik heb mijn partijgenoten er nog niet van kunnen overtuigen", zegt Hofstra in het NOS Radio 1 Journaal.
Hij vermijdt dan ook liever het gebruik van het r-woord. "Het is een belaste term. Ik noem het liever nuchter met de prijs, vraag en aanbod omgaan. Het is gek dat we dat nu niet doen, want we vinden het wel logisch om te betalen voor parkeren en er is geen korting voor een treinkaartje in de spits."
'Invoering is ingewikkeld'
Minister Schultz heeft al gereageerd dat de intrede van het rekeningrijden niet dichtbij is. Ze snapt dat de discussie nu weer oplaait, maar benadrukt dat de invoering "ingewikkeld is en veel tijd kost."
Een nieuw betaalbeleid en het gebruik van zelfrijdende auto's zijn de speerpunten van Hofstra's betoog. Volgens hem is het dé oplossing voor het probleem van de overvolle wegen. "Want het gaat allemaal nog veel erger worden."
Minister Schultz deed onlangs dezelfde voorspelling. In oktober schreef ze aan de Tweede Kamer dat het reistijdverlies de komende vijf jaar met ruim een derde gaat stijgen.
Vorig jaar is het aantal files volgens de ANWB met 20 procent toegenomen ten opzichte van 2014. Vanwege de aantrekkende economie en lage brandstofprijzen wordt het steeds drukker op de weg.
'Wegverbreding is probleem vergoten'
"De wegen steeds breder maken is geen oplossing", zegt Patrick Potgraven van De Verkeers Informatie Dienst (VID). "Met een extra rijbaan neemt ook de kans op ongelukken fors toe. En als de weg wordt afgezet, hebben gelijk ook meer mensen er last van en duurt de file nog langer."
Bestuurders zullen vooral zelf een bewuste keuze moeten maken, zegt Potgraven. "Een schoonmaker kan er natuurlijk niet voor kiezen om thuis te werken. Maar er zijn steeds meer beroepen waarbij dat wel mogelijk is." Uiteindelijk zal volgens hem de afkeer voor de file het belangrijkste medicijn ertegen worden.
Kastje op de voorruit
Hofstra gelooft er ook in dat bestuurders zelf deze keuze moeten maken, maar dan wel met een steuntje in de rug. Hij verwijst naar Duitsland, België en Frankrijk. "Die buurlanden willen ook een variant van kilometerheffing en in Frankrijk hebben ze zelfs al een kastje op de voorruit."
Zijn voorwaarde is wel dat er dan drastisch wordt gesneden in de autobelasting. "Die is nu torenhoog vergeleken met andere landen. Dus ik roep de overheid op: halveer de autobelasting en haal de rest op met tolstroken of iets soortgelijks."
Er wordt kritisch gereageerd op Hofstra's oproep. Die critici benadrukken dat sommige mensen geen andere keuze hebben dan in de spits te rijden.
In de Eerste Kamer is momenteel een krappe meerderheid voor het belasten van autorijden. SGP, ChristenUnie, GroenLinks, PvdA en D66 zien er wel brood in. Maar de voorstanders zijn het nog niet eens over welke vorm de beste is.
Felle kritiek
Volgens politiek verslaggever Joost Vullings is het afwachten wat het nieuwe kabinet gaat doen. "In het verleden was er rondom het rekeningrijden een heel emotionele discussie gaande. 'Ik wil niet betaald in de file staan', was een van de slogans vroeger."
Ook de inbreuk op de privacy is een veelgehoord tegenargument. Critici vrezen dat bij kilometerheffing nauwkeurig wordt bijgehouden wie waar heeft gereden.
Betalen voor autorijden is volgens Vullings nog geen hoofdthema bij de verkiezingen in maart. "Maar met de traditionele maartse buien kan het het verkeer zomaar weer volledig vastlopen. En dan voert het fileprobleem bij de verkiezingen opeens de boventoon."
Medestanders
Hofstra staat niet alleen in zijn betoog voor rekeningrijden. Ook de auto-industrie, transportsector en ANWB zien het inmiddels als een reele oplossing voor de drukte op de weg. Het ministerie voor Infrastructuur en Milieu noemt de invoering ervan een kwestie van tijd, meldt Nieuwsuur.
