'Ik voel me onveilig en hoop dat Trump verandering brengt'

• Guus Dietvorst

  redacteur NOS Online

Vandaag is de dag waar de VS al lang naar uitkijkt. Na een hevige, vaak zelfs vuile, campagnestrijd tussen Donald Trump en Hillary Clinton, mogen Amerikanen eindelijk hun stem uitbrengen. We hebben vandaag de 'A train' genomen om te kijken hoe New York, waar Clinton ruim voor staat in de peilingen, de verkiezingsdag beleeft.

Het artikel is omgekeerd chronologisch, de laatste stop staat bovenaan.

Vierde stop

De vierde en laatste stop om 12.30 uur is Brownsville, een deel van Brooklyn waar veel Afro-Amerikanen en latino’s wonen. Het is niet druk bij het stembureau in een middelbare school, stemmers druppelen binnen. "Iedereen komt later", zegt Clarissa. "Mensen die hier wonen zijn gewoon aan het werk overdag."

Ze is met haar moeder Maribel gekomen. Allebei hebben ze op Hillary gestemd. "Ja, de vrouw!" Maar, dat is niet de enige reden. "Nou die andere wil latino's het land uit gooien en wij zijn latina's, dus reken maar uit."

"Maar nu moeten we weer door hoor. We gaan boodschappen doen voor ons verkiezingsfeestje", legt Maribel uit. "De hele familie komt eten, dus we moeten snel beginnen met koken."

Voor mede-latino Gorge is Trumps immigratiepolitiek geen reden om op Clinton te stemmen. "Nee man, ik stem Republikeins. Ik hoop dat Trump verandering gaat brengen. De Democraten hebben in acht jaar de economie om zeep geholpen en ik voel mij ook niet meer veilig in mijn land."

Gorge is legaal Amerika binnengekomen en vindt het niet gek dat Trump illegalen harder wil aanpakken. "Ik betaal belasting, ik werk hard en die mensen komen hier om van mij te profiteren."

Dan komt Golam het stemhokje uit, een groter contrast is haast niet mogelijk. "Trump is Hitler en ik hou van Clinton", is het eerste wat hij zegt.

Golam is moslim en is 31 jaar geleden van Bangladesh naar de VS gekomen. "Dit is mijn land nu. Wij doen niks verkeerd en die man wil alle moslims het land uitzetten, waarom?" En hij gaat verder: "Iedereen is hier immigrant. Trumps vrouw is een immigrant. We hebben toch allemaal hetzelfde bloed door onze aderen stromen?"

Monique heeft dezelfde reden om op Clinton te stemmen als haar buurtgenoot, hoewel ze het eigenlijk niet wil vertellen. "Volgens mij is het verboden om te verklappen op wie je hebt gestemd."

Maar ze wil wel iets anders vertellen. "Ik kan je wel zeggen dat ik mijn familie in gedachten had. Ik ben bang dat familieleden gedeporteerd worden. Oh shit, nu heb ik toch weggegeven op wie ik heb gestemd."

Derde stop

De derde stop om 10.20 uur is Boerum Hill, Brooklyn, een deel van de stad waar veel jonge gezinnen en millennials wonen. Bij het stembureau staat buiten geen lange rij, maar toch moet je lang wachten om je stem uit te brengen. "Binnen gaat de rij nog wel even door", vertelt Dane, die het schoolgebouw net uit komt lopen. "Ik heb een uur gewacht."

En op wie heeft ze gestemd? "Hillary all the way!" Dane vindt het een ongekend spannende dag. "Dit land is zo verdeeld. Ik zal je een voorbeeld geven: mijn vader is echt een lieve man. Hij is arts, hij helpt mensen, maar hij stemt toch op Trump. Dat geloof je toch niet?"

Toch verrast het haar eigenlijk niet. "Kijk om je een heen, dit is een bubble met mensen die het goed hebben. In grote delen van het land is dat niet zo. Die mensen hebben een andere mentaliteit." Dane denkt dat er ook Trump-stemmers in de bubble zijn. "Maar die schamen zich en komen er niet voor uit."

Een van de mensen die zich niet hoeven te schamen in deze buurt is Brigid. Ze komt huilend en lachend tegelijk het stembureau uitlopen. "Ik huil al de hele dag. Omdat het zo historisch is. Hillary is zo speciaal, zo competent en ook nog een vrouw."

Over Trump kan ze kort zijn: "hij is een facist, een seksist en een belediging voor Amerika. Ik word depressief van hem." En als ("nee niet als, wanneer!") Clinton vanavond wint? "Dan huil ik nog wat meer en knuffel ik mijn echtgenoot, een bad hombre, zoals Trump latino's noemt."

Veel liberale New Yorkers vallen vooral over Trumps uitspraken over minderheden. Maar Zamile relativeert het juist. "Mijn oma, die 92 is, heeft nog katoen geplukt in Tennessee en mijn vader heeft de Zuid-Afrikaanse apartheid overleefd", vertelt ze. "Dus Trump overleven we ook wel."

Tweede stop

Tweede stop om 08.30 uur is 13th street in de West Village, een liberaal stukje New York. Bij het stembureau gaat de rij twee kanten op, 100 meter naar links en 100 meter naar rechts. Toch valt het wel mee, vertellen twee vrouwen die staan te wachten.

"Bij Obama was het veel erger, toen ging de rij wel drie hoeken om", vertelt Celine. "Mijn moeder zit nu in het stemhokje en zij heeft drie kwartier gewacht."

Net zoals de overgrote meerderheid van de New Yorkers, stemmen de vrouwen op Clinton. "Natuurlijk, want wij zijn liberalen en dan is er maar een keuze." Toch is Celine bang dat Trump wint. "Ik denk dat de peilingen een verkeerd beeld geven, omdat veel mensen zich schamen voor hun Trump-stem, maar als ze dan eenmaal in het stemhokje staan…"

"Ja en dat is eng", vult Heather aan. "Want hij doet mij denken aan Hitler." Dan ontstaat er discussie tussen de vrouwen die elkaar in de rij hebben ontmoet. "Ik ben Joods en heb familie verloren in de Holocaust, dus wat mij betreft is het een ongepaste vergelijking", zegt Celine, de jongste van de twee.

"Ja, ik ben ook Joods en heb ook mensen verloren, maar hij doet mij er gewoon aan denken. Die man verdeelt het land en zaait haat. Hij is een gevaar", riposteert Heather.

Ook Adam, die verderop staat te wachten, vreest Trump. In eerste instantie wil hij niet zeggen wie zijn favoriet is, maar uiteindelijk geeft hij toe op Hillary te gaan stemmen. "Ja, want dat mag je eigenlijk niet vragen aan mensen in de rij. Ik heb gehoord dat stemmers worden lastiggevallen en zelfs geïntimideerd bij stembureaus."

Ook voor Adam is het belangrijk dat Clinton president wordt, want de president is degene die de rechters voordraagt voor het Hooggerechtshof.

"Er wordt de komende tijd waarschijnlijk een aantal nieuwe rechters benoemd en die kunnen maar beter liberalen zijn", vertelt Adam. "Anders wordt alles waar we de afgelopen jaren voor hebben gestreden, zoals abortus en homorechten, weer teniet gedaan."

Eerste stop

Eerste stop om 07.00 uur was de Upper West Side, waar veel goed verdienende inwoners van Manhattan wonen. Marvin wil de weg naar het stembureau wel wijzen. "Natuurlijk jongen, loop maar met me mee."

Het stembureau is op 97th street, maar al bij 99th street begint de rij. "Geef niet op, het is het wachten waard", roept een vrouw met een I Voted-sticker op haar jas naar de mensen die achter aansluiten.

Marvin heeft geen enkele twijfel op wie hij gaat stemmen. "Mijn meisje Hillary natuurlijk. We krijgen de eerste vrouwelijke president. Dat is net zoiets als de eerste zwarte president. Mooi toch?”

Verderop staan Jay en Brooke in de rij. "Deze buurt is helemaal Hillary, maar wil je alsjeblieft opschrijven dat wij echt op haar stemmen en niet tégen Trump?, zegt Brooke. Haar echtgenoot vult aan: "ze is de best gekwalificeerde kandidaat ooit. Hillary weet hoe de wereld werkt". "En dat ze een vrouw is, is de kers op de taart!", aldus Brooke.

Bradley is al aan bijna aan de beurt om te stemmen. En dat wordt tijd, want het is koud en hij staat in zijn hardloopkleren. "Ja, dit is de eerste keer dat ik stem in deze stad en ik wist niet dat er zoveel mensen zouden zijn", lacht hij.

En ja, ook hij stemt op Clinton. "Ik ben niet gek. Ik ben zo bang wat jullie, de rest van de wereld zouden denken als Trump onze president is. Hij kan ons niet vertegenwoordigen." De mensen in de rij knikken instemmend.

José komt het stembureau uitlopen. "Dit zijn volgens mij mijn zevende presidentsverkiezingen en dit zijn verreweg de spannendste. Ik bedoel, hier stemt misschien wel 95 procent op Clinton, maar ik ben bang voor de rest van het land."

"Mijn stem op haar heeft waarschijnlijk geen zin gehad, omdat Hillary hier toch wel wint", gaat hij verder. "Maar je moet meedoen, dat is belangrijk. Daarom staan al die mensen hier in de rij."