Vraagtekens bij 'vrouwenkorting' op handelsmissies
Op ieder staatsbezoek wordt hij tegenwoordig gemaakt: de foto van het Nederlandse koningspaar met de meegereisde handelsdelegatie. Wie de foto’s bekijkt ziet het meteen: buiten koningin Máxima staan er vooral blanke mannen in blauwe en grijze pakken op. Het aantal meereizende vrouwen is vrijwel zonder uitzondering op de vingers van één hand te tellen.
Dat moet anders, vindt minister Ploumen voor Buitenlandse Handel. Een derde van alle Nederlandse ondernemers is vrouw. En dus zou je ook 30 procent vrouwen verwachten op de foto van de handelsdelegatie met de koning en de koningin. Omdat dat duidelijk niet het geval is, introduceerde ze in maart op Internationale Vrouwendag een tijdelijke maatregel. Vrouwen krijgen 50 procent korting op de deelnamekosten aan handelsdelegaties die met een minister of staatssecretaris naar het buitenland reizen.
Vrouwenkorting werkt
In het geval van Australië en Nieuw-Zeeland betalen vrouwen daarom 475 en mannen 950 euro. Kosten voor vluchten en hotels komen daarbovenop. Het ministerie van Buitenlandse Zaken maakte voorafgaand aan de missies naar Australië en Nieuw-Zeeland een eerste evaluatie en concludeert dat de maatregel werkt.
Volgens Lilianne Ploumen is het aantal vrouwelijke ondernemers dat meereist het afgelopen half jaar gestegen van 10 naar 25 procent. Dat komt niet alleen door de korting. Er wordt van overheidswege meer aandacht besteed aan vrouwelijk ondernemerschap. Vrouwen en vrouwennetwerken zijn direct benaderd en bedrijven die weinig vrouwen meesturen op handelsmissie werden aangeschreven.
Kritiek
De minister is dus enthousiast dat ze niet meer een van de weinige vrouwen is op handelsmissie. Maar onder de deelnemers van de missie in Australië is ook veel kritiek te horen op de maatregel, niet alleen onder mannen.
De vrouwen die toen meegingen, heb ik daarna nooit meer op een volgende missie gezien.
Liliane Limpens noemt de maatregel "ad hoc" en verwacht niet dat de stijging van het aantal vrouwen structureel zal zijn. Ze reist al jaren mee met dit soort missies om haar poppenhuizen aan de man te brengen. Zelf spreekt Limpens overigens liever over "poppenvilla’s"; ze zijn bijna anderhalve meter hoog.
"Het is niet nieuw, de regering is er al jaren mee bezig", zegt ze terwijl ze een foto laat zien van haar eerste missie. "Die ging naar Berlijn, in 2001. Het was een unieke reis, er mochten alleen maar vrouwen mee van Annemarie Jorritsma, die toen minister van Economische Zaken was. De vrouwen die toen meegingen, heb ik daarna nooit meer op een volgende missie gezien."
Limpens schrijft dat toe aan de aard van de bedrijven die vrouwen hebben. "Zo’n beetje 95 procent van de vrouwelijke ondernemers zit in de dienstverlening. Het is ingewikkeld om die naar het buitenland te exporteren want je moet er zelf de hele tijd bij zijn. Als je zoals ik een product verkoopt, is het een stuk eenvoudiger. De sleutel ligt bij de omslag naar productbedrijven. Dan stijgt het aantal vrouwen vanzelf ook."
'Kom op dames, ga mee!'
Dat vrouwen in de regel een andere type bedrijven hebben, ziet delegatieleider Hans de Boer van werkgeversorganisatie VNO-NCW ook. Hij beschouwt de maatregel van Ploumen meer als een signaal, want op het totaal van de kosten voor de deelnemers is de korting vrijwel verwaarloosbaar.
Vrouwen brengen een stukje stabiliteit. Dan moeten we ze ook meenemen op handelsmissie.
Hij is in de regel geen voorstander van speciale maatregelen voor vrouwen. "Maar als het een tijdelijke push is ben ik ervoor, kom op dames, ga mee!"
Hij denkt dat het aantal vrouwen op handelsmissie de komende tien jaar vanzelf groter zal worden, omdat het aantal vrouwelijke ondernemers stijgt. Waarom is het eigenlijk belangrijk, dat vrouwen meegaan? De Boer: "Vrouwen brengen een stukje stabiliteit. Hun bedrijven groeien vaak wat minder snel maar ze zijn meer solide. Daar wordt de economie als geheel beter van. Dan moeten we ze ook meenemen op handelsmissie."