Boete voor gemeenten die te weinig asielzoekers huisvesten
Gemeenten die te weinig asielzoekers met een verblijfsvergunning aan een huis helpen, moeten een boete betalen. Dat staat in een conceptwetsvoorstel dat minister Plasterk aan gemeenten en provincies heeft voorgelegd.
De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) is onaangenaam verrast en noemt het een “draconische maatregel”. Uit een rondgang van de NOS blijkt dat 32 gemeenten het risico lopen om een boete te krijgen.
Op dit moment huisvesten azc's meer dan 13.000 mensen die recht hebben op een woning. Zolang ze nog in een azc zitten, betaalt het Rijk alle kosten voor de opvang. Het kabinet wil gemeenten onder druk zetten om deze vergunninghouders sneller op te vangen. Om dat te bereiken, moeten gemeenten straks de kosten betalen voor asielzoekers die ze eigenlijk hadden moeten huisvesten, maar nog in een azc wonen.
Droevig
Jos Wienen, voorzitter van de asielcommissie van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, is niet te spreken over het voorstel. “Ik vind het eerlijk gezegd een beetje droevig om zo’n maatregel te krijgen terwijl gemeenten juist op dit moment zo veel mensen huisvesten. Een paar jaar geleden waren het nog 8000 per jaar. Nu huisvesten gemeenten bijna 40.000 vergunninghouders .”
Wienen is onaangenaam verrast. "We hebben afgesproken om deze opgave samen op te pakken. Het is daarom uiterst merkwaardig dat dit voorstel niet eerst met de gemeenten is afgestemd." Hij zou het eerlijker vinden als gemeenten extra beloond worden als ze vergunninghouders huisvesten, in plaats van gestraft. “Dit is niet een aansporing. Dit is een zware draconische maatregel.”
Ingrijpen
Volgens de begeleidende brief van het kabinet gaat het in het voorstel strikt genomen niet om een boete, maar slechts om het “vergoeden van de schade die het gevolg is van het niet naleven van de wettelijke taakstelling". Het COA maakt door de achterstanden bij gemeenten extra kosten, zo is de redenering van het kabinet, en die kunnen met deze wet verhaald worden op de veroorzaker.
Zodra het wetsvoorstel wordt aangenomen, lopen 32 gemeenten het risico een boete te moeten betalen, blijkt uit een rondgang van de NOS. De regeling geldt namelijk alleen voor gemeenten die er over een langere periode niet in slagen mensen een huis te geven die door het COA al zijn gekoppeld aan deze gemeente. Deze 32 gemeenten staan op dit moment onder toezicht van hun provincie, en hebben tot 1 januari de tijd om iets te doen aan de wachtlijst. Slagen zij daar niet in, dan gaat de provincie ingrijpen en komt de voorgestelde boete in beeld.
Miljoen euro
De kosten bedragen naar schatting van de VNG ongeveer 1800 euro per asielzoeker per maand. Zodra het wetsvoorstel is aangenomen, gaat het met terugwerkende kracht in vanaf 1 juli 2016. Een gemeente die het afgelopen half jaar een achterstand had van honderd asielzoekers, moet dus ongeveer een miljoen euro “schade vergoeden”.