'Vrede in het Midden-Oosten? Ik zie het oprecht even niet'

De wederopbouw van bevrijde Irakese steden is lastig en neemt veel tijd in beslag, zag NOS-correspondent Sander van Hoorn tijdens een bezoek aan Fallujah. Die stad werd in juni veroverd op IS, maar ligt nog steeds grotendeels in puin. Met Nederlandse hulp wordt geprobeerd Fallujah weer leefbaar te maken voor gevluchte Irakezen.

"Daarbij wordt vooral geprobeerd om te zorgen voor voorzieningen als water en elektriciteit. Het is niet zo dat alle huizen worden gerepareerd. Er worden vooral scholen, universiteiten en ziekenhuizen gebouwd", zei Van Hoorn tijdens een Q&A op de Facebook-pagina van de NOS. Tijdens die sessie ging hij in op de situatie in Irak, maar beantwoordde hij ook veel andere vragen.

Over Irak

In dat land is de oorlog tegen IS in volle gang. Tijdens de strijd tegen de terreurgroep zijn veel Irakezen gevlucht uit belegerde steden en dorpen. In de gebieden die inmiddels veilig zijn, keren langzaamaan steeds meer mensen terug. "Zij willen toch proberen hun leven weer op te pakken", vertelde Van Hoorn.

Maar dat is niet makkelijk, in steden die grotendeels verwoest zijn. Op dit moment ligt de aandacht op de wederopbouw van grote plaatsen als Fallujah. "Op de wegen naar die stad zie je veel trucks rijden met water en meel", zei Van Hoorn. "Die stad is goed bereikbaar. Wel zijn er veel controleposten, waar gecheckt wordt of je geen IS-strijder bent."

Over de toekomst van het land, is de correspondent niet erg optimistisch. "Ik ben geschrokken van de religieuze haat onder Irakezen. Er is veel wantrouwen tussen soennieten en sjiieten. Dat zie je terug in kleine dingen, zoals soennitische pizzakoeriers die militairen niet vertrouwen en denken dat ze sjiitisch zijn. Mede daarom denk ik dat het in dit gebied niet goed gaat komen."

Over Syrië

Ook over vrede in Syrië durfde Van Hoorn geen voorspelling te doen. "Ik zie het oprecht even niet", laat hij weten. "Er zijn zoveel sterke partijen, die allemaal hun eigen belangen hebben." Voor een militaire interventie door het Westen is het in ieder geval te laat, denkt hij. Vrede kan waarschijnlijk alleen worden bereikt als president Assad terugtreedt, en die lijkt dat niet van plan te zijn.

Toch gaat ook in het door oorlog verscheurde Syrië het leven op veel plekken gewoon door. "Dat geldt voor meer oorlogsgebieden", vertelde Van Hoorn. "Als het enigszins kan, proberen mensen de draad op te pakken. Je kunt immers niet eeuwig binnenblijven. En naarmate de oorlog langer duurt, raken mensen steeds meer gewend aan geweld."

Maar de herovering van IS-bolwerk Raqqa, dat in Syrië ligt, wordt een complexe missie, denkt Van Hoorn. "Syrië is wat dat betreft lastiger dan Irak. Het is onduidelijk wie het offensief op deze stad moet gaan leiden."

Over zijn werk

Die onduidelijkheid geldt voor meer kwesties in het Midden-Oosten, zei Van Hoorn. "Dat vind ik ook lastig aan mijn werk. Veel conflicten in dit gebied zijn al zo lang bezig. De problemen lijken zichzelf te herhalen, zonder dat zich een oplossing aandient."

Maar juist daarom is het Midden-Oosten ook een haast onuitputtelijke bron voor verhalen, iets waar Van Hoorn als journalist blij mee is. "Hoewel het soms heftig is, vind ik het mooi dat ik deze verhalen kan vertellen." Daar is ook de lokale bevolking soms blij mee. "Zo ook een Irakees die ik afgelopen weekend sprak in een verwoest dorp. Hij zei dat ik de eerste was die naar hem luisterde."

Van Hoorn erkende dat zijn werk vol risico's zit. Die probeert hij zoveel mogelijk uit de weg te gaan. Toch zou hij zijn baan niet als gevaarlijk omschrijven. "Wij journalisten doen verslag bij het front, maar gaan dan ook weer naar huis. Er zijn mensen die in dat oorlogsgeweld moeten leven. Hun veerkracht probeer ik te laten zien."