De nieuwe linkse held van Wallonië: Paul Magnette
De held van Wallonië, de overwinnaar van het kapitalisme en de hoop van heel links België en Europa. Lofwoorden te over voor de Waalse premier Magnette, die de afgelopen weken flink verzet bood tegen het CETA-verdrag. Een portret van een politicus die zijn carrière in de wetenschap begon.
Walen buiten
De familie van Paul Magnette komt oorspronkelijk uit Leuven, maar vertrok gedwongen door de taalstrijd naar Charleroi. In de jaren zestig woedde op de universiteit van Leuven een felle strijd onder de naam "Walen buiten". Na de rellen met als leus: "Leuven Vlaams", voelde de familie zich er niet meer thuis. Paul Magnette die op 28 juni 1971 in Leuven werd geboren, groeide op in Charleroi.
De vader van Magnette was huisarts. Hij kreeg in de industriestad te maken met arbeiders die door jarenlang werk in de mijnen last hadden van hun longen. "Hij verzorgde Italiaanse, Vlaamse, Turkse en Poolse arbeiders die hun longen letterlijk ophoestten. Hij sprak meer plat Waals dan Frans met hen", blikte Paul later terug op deze periode.
Europees
Magnette ging studeren en werd specialist op het gebied van de Europese eenwording. Hij werd zelfs directeur van het Instituut voor Europese Studies aan de Brusselse universiteit en won de prestigieuze Francqui-prijs voor jonge aanstormende wetenschappelijke talenten.
Hij had geen ambitie om echt de politiek in te gaan, maar in 2007 vroeg de latere premier van België, Elio di Ruppo, hem om orde op zaken te stellen in zijn stad Charleroi. Die industriestad werd geplaagd door een grote hoeveelheid corruptiezaken, waar ook de Parti Socialist (PS) bij betrokken was.
Tijdelijk
Magnette, die vervolgens ook minister werd in het Waals kabinet, dacht dat hij aan een tijdelijke klus begon. Hij nam twee jaar verlof op bij de universiteit en hoopte na de verkiezingen van 2009 gewoon weer aan de slag te gaan als docent.
Maar zijn stijl viel op. De landelijke politiek had hem ontdekt. Elio Di Rupo zag in hem de ideale opvolger als leider van de PS. Magnette liet het allemaal over zich heen komen en vond politiek leuker dan hij had gedacht. Later werd hij ook burgemeester van Charleroi. Zijn droom? Om de industriestad uit zijn as te laten herrijzen.
Als overtuigd sociaal-democraat houdt hij nu regelmatig ferme pleidooien voor een sterke overheid. Andere thema’s waar hij zich mee bezighoudt zijn de sociale verworvenheden en de dogma’s van de vrije handel. Hij zegt meermaals dat er grenzen aan de vrije markt moeten worden gesteld.
Werkloosheid werkt nergens in het voordeel van linkse partijen, dus ook niet in Wallonië.
Armoede
En dan zijn er nog de interne Belgische tegenstellingen. Magnette analyseert fijntjes dat Vlaanderen met Bart de Wever en het Vlaams-Nationalisme naar rechts trekt. Hij moet niets hebben van de beschuldigingen dat de sociaal-democraten in Wallonië zo groot zijn, omdat ze aan cliëntelisme doen. "De echte paradox is dat minder dan één op de drie Walen op rechts stemt."
Volgens Magnette gaan de arme, vaak werkloze Walen helemaal niet stemmen. Ongeveer 25 procent van de Walen komt niet opdagen of stemt blanco. "Werkloosheid werkt nergens in het voordeel van linkse partijen, dus ook niet in Wallonië."
Bekende Waal
Door het verzet tegen het handelsakkoord is Magnette in één klap een bekende Belg geworden. In een land waar bijna alles tussen Vlamingen en Walen anders is, is ook het fenomeen bekende persoonlijkheden verschillend. In Vlaanderen struikel je over de Bekende Vlamingen, terwijl de Bekende Walen op één hand te tellen zijn. Fransen zijn vaak bekender in Wallonië dan Walen zelf.
Maar Magnette had voor Vlamingen, ook voor zijn verzet tegen het handelsverdrag CETA, al een bepaalde naam. Elk jaar wordt bij de miss België verkiezingen een vraag gesteld aan de kandidaten over het andere landsdeel. Zo moest begin dit jaar een Vlaamse kandidate de vraag beantwoorden: Wat is de hoofdstad van Vlaanderen? Haar antwoord: Paul Magnette.
Taal spreken
Geliefd is hij niet in Vlaanderen. Niet alleen de Vlaamse politici kunnen zijn bloed wel drinken. Uit een peiling deze week bleek dat nog geen 30 procent van de bevolking in Vlaanderen achter het beleid van Magnette stond. De Walen daarentegen dragen hem op handen met een steun van meer dan 70 procent.
Het maakt hem niet zoveel uit. "Ik doe gewoon m’n werk", zei hij na afloop van de onderhandelingen deze week. Op de vraag om zijn verklaring na afloop van de onderhandelingen nog een keer in het Engels uit te spreken, keek hij verbaasd in de camera. "Ik heb het toch net gezegd, in het Frans." Om daar op een zachtere nauwelijks hoorbare toon aan toe te voegen. "Dan moet je de taal maar spreken."
En weg was hij op zoek naar een plek buiten de schijnwerpers.