'Counterpuncher' Trump trekt nu ook van leer tegen eigen partij
Wie de laatste tweets van Donald Trump leest, kan de indruk krijgen dat de Republikeinse presidentskandidaat op twee fronten tegelijk vecht: niet alleen tegen Hillary Clinton, maar ook tegen zijn eigen partij. Daags nadat Paul Ryan, de belangrijkste Republikein in het Congres, zijn handen van Trump af heeft getrokken, opent die de aanval op het bestuur en prominente partijleden.
Trumps tirade komt kort nadat hij al de steun verloor van andere partijprominenten, vanwege de omstreden 'Grab 'em by the pussy'-video. Onder anderen John McCain, naar wie hij verwijst in een tweet, maakte bekend niet op Trump te zullen stemmen. Maar waarom probeert hij Ryan, McCain en al die anderen niet weer binnenboord te halen? Waarom kiest hij voor de aanval, terwijl hij zijn handen toch al vol heeft aan Hillary Clinton?
"Deze man kan maar op een manier reageren", zegt correspondent Arjen van der Horst. "Hij is iemand die keihard terugslaat, een counterpuncher. Pak jij mij? Dan pak ik jou twee keer zo hard terug." Dat lijkt dus ook te gelden voor zijn eigen partij.
De tweets passen verder in Trumps strategie om zich te profileren als iemand van buiten het partij-establishment. "Juist dat hij iemand is van buiten Washington, ziet hij als zijn kracht. Dit is zijn manier van campagne voeren."
Trump heeft precies vier weken voor de verkiezingen nauwelijks nog vrienden binnen de Republikeinse partij. "Senator Jeff Sessions was een van de eersten die zich achter Trump schaarden. Hij steunt hem nog", zegt Van der Horst. Ook kan Trump nog rekenen op Ben Carson, Chris Christie en oud-burgemeester van New York Rudy Giuliani. "Maar dat zijn ze wel."
Spagaat
De directe aanleiding voor Trumps tweets was het besluit van Paul Ryan om Trump niet langer actief te steunen. Dat besluit is tekenend voor de spagaat waar veel top-Republikeinen nu in zitten.
Ze realiseren zich dat het Witte Huis steeds verder uit het zicht raakt, maar kunnen Trump ook niet als een baksteen laten vallen. "Want er zijn nog miljoenen Republikeinen die wel voor Trump zijn", zegt Van der Horst. "Hij heeft een heel loyale achterban. Als de partij zich van Trump afkeert, lopen mogelijk ook die kiezers weg."
De Republikeinen zijn doodsbenauwd om ook in het Congres de meerderheid te verliezen.
Ryans stap wordt door media dan ook gezien als een middenweg. Hij heeft zijn steun aan Trump niet ingetrokken, maar wel besloten om geen campagne meer voor hem te voeren. "Dit is het signaal naar de eigen partij: forget about Trump, laten we al onze pijlen richten op die andere verkiezingen op 8 november, voor het Huis van Afgevaardigden en de Senaat. De Republikeinen zijn doodsbenauwd om ook daar de meerderheid te verliezen." Als ze die meerderheid houden, kunnen ze veel meer plannen van de nieuwe president tegenhouden - net zoals nu gebeurt bij president Obama.
Wat bij Ryans besluit mogelijk meespeelt, is dat hij wellicht zelf ooit president wil worden. Paul Ryan was vier jaar geleden de running mate van Mitt Romney en wordt ook genoemd als kandidaat voor 2020. Van der Horst: "Dat maakt dit voor hem zo moeilijk. Hij kan zich afzetten tegen Trump, zodat hij met opgeheven hoofd uit de verkiezingen komt. Maar als Trump de verkiezingen wint, is hij uitgeschakeld. Zulke afwegingen maken top-Republikeinen ongetwijfeld, al worden ze niet hardop uitgesproken."
