Mensenrechtenprijs voor levenslang gestrafte Oeigoer

De in China levenslang gestrafte Ilham Tohti heeft de belangrijkste mensenrechtenprijs gekregen, de Martin Ennalsprijs. Tien mensenrechtenorganisaties zoals Amnesty International en Human Rights Watch kennen de prijs jaarlijks toe.

De 46-jarige hoogleraar Tohti wordt door de jury geprezen voor zijn jarenlange vreedzame inzet voor de rechten van de Oeigoerse minderheid in het westen van China. Tohti is uit op verzoening en begrip tussen de Oeigoeren en de Han-Chinezen in de regio Xinjiang. Ook in zijn gevangenschap blijft hij een toonbeeld van gematigdheid en verzoening, vindt de jury.

Twee jaar geleden werd Tohti tot levenslang veroordeeld op beschuldiging van ophitsing en het vormen van een Oeigoerse afscheidingsbeweging. Tohti heeft altijd ontkend dat hij een voorstander is van separatisme en geweld. De Nederlandse jurist Dick Oosting noemt als lid van de Martin Ennalsstichting de gevangenhouding van Tohti een schande.

Reactie China

De Oeigoeren in Xinjiang voelen zich gediscrimineerd en achtergesteld. Ze beklagen zich erover dat ze gemarginaliseerd worden als gevolg van het Chinese beleid om massaal Han-Chinezen te huisvesten in de regio. In 2009 was er een uitbarsting van geweld in de regionale hoofdstad Urumqi.

Het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken laat weten dat Tohti daders van extremistisch geweld heeft verheerlijkt. Ook zou hij positie aan de universiteit van Peking hebben misbruikt om een afscheidingsbeweging op te zetten. "Ilham Tohti heeft niets met mensenrechten te maken", staat in de verklaring.