'Jeroen was mijn buddy in tijden van oorlog en vrede'

"Ronduit verschrikkelijk", zegt correspondent Joeri Boom. Jeroen Oerlemans was zijn beste vriend. De oorlogsfotograaf werd gisteren door een sluipschutter van IS doodgeschoten in de Libische stad Sirte.

Boom en Oerlemans reisden samen jarenlang naar conflictgebieden om de verhalen van de oorlogen te vertellen. "Jeroen was mijn buddy in tijden van oorlog en vrede. Hij was mijn vriend, getuige op mijn huwelijk. Hij was de peetvader van mijn oudste dochter en ik de peetvader van zijn zoon", vertelt Boom in het NOS Radio 1 Journaal.

De twee leerden elkaar in 2003 kennen. "Ik haalde nog maar net op het nippertje het vliegtuig naar Bagdad. Jeroen en ik zouden naar Irak vliegen om daar samen te werken. De samenwerking was briljant."

"Uiteindelijk zijn we zeven jaar lang van oorlogsgebied naar oorlogsgebied getrokken", vertelt Boom. "We waren volledig op elkaar ingespeeld zonder dat we daar iets voor hoefden te doen."

Volgens Boom spraken ze nooit echt over de dood. "We hebben ons door ons werk al heel vroeg met de dood moeten verzoenen. Misschien kan ik daardoor beter accepteren dat hij er niet meer is. Ik weet dat hij stierf terwijl hij het goede deed."

Ontvoering

Oerlemans werd in 2012 ontvoerd door radicaal-islamitische strijders. "Ik ben vanuit Delhi destijds direct afgereisd naar de Turks-Syrische grens", zegt Boom. "Toen hij uiteindelijk vrij kwam, vroeg ik hem of hij niet een stapje terug zou moeten doen. Hij zei dat hij er in ieder geval over na ging denken, maar uiteindelijk ging hij toch weer op pad."

In juli sprak Boom hem voor het laatst. "Dat was ook de laatste keer dat ik hem zag. Het was een prachtig gesprek over Sirte. Hij was voor de zomer al daar geweest en wilde dolgraag weer terug." Voor die reis koos hij journaliste Joanie de Rijke uit. "Zij heeft meer ervaring dan Jeroen en ik bij elkaar."

"In Sirte kon Jeroen laten zien hoe de vergeten oorlog daar er uitziet. Dat verhaal wilde hij nog beter vertellen en Joanie bood hem de mogelijkheid." Volgens Boom typeert dat precies hoe Oerlemans in elkaar zat. "Hij vond dat deze verhalen verteld moesten worden."

Dat Oerlemans een ervaren oorlogsfotograaf was blijkt ook uit zijn dood, vertelt Boom. "Hij stak als eerste de straat over, omdat hij weet dat een scherpschutter wacht tot hij beweging ziet. De eerste die oversteekt laten ze meestal gaan. De tweede vaak ook en de derde pakken ze. Het was dus geen toeval dat Jeroen als eerste overstak."

Wat volgens Boom wel toeval is, is de manier waarop Oerlemans is gestorven. "Hij is geraakt op een plek waar zijn kogelwerend vest geen bescherming bood. Dus ja, nu zijn we hem kwijt. Een van de beste oorlogsfotografen van Nederland. En ik ben mijn vriend kwijt. Een die mij veiligheid bood in oorlogstijd en in vredestijd."

Lichaam naar Nederland

Het lichaam van Oerlemans naar Nederland krijgen kan volgens correspondent Sander van Hoorn nog lastig worden. "Dat zal niet per se liggen aan de strijdende partijen. Die hebben meestal wel een bepaalde sympathie met oorlogsfotografen, omdat zij het echte verhaal willen vertellen."

Het probleem zit volgens Van Hoorn vooral in de afwezigheid van een Nederlandse ambassade in Libië. "Het vervoer moet dus vanuit de omringende landen geregeld worden. Daarnaast heeft Libië nu drie regeringen die met elkaar in conflict zijn. Bij wie klop je dan aan?"