'Dichter bij Marilyn kun je niet komen'

Het stijlicoon en sekssymbool van de twintigste eeuw? Marilyn Monroe maakt ongetwijfeld aanspraak op die titels. De Amerikaanse actrice zou dit jaar negentig zijn geworden. Dat was aanleiding voor de Amsterdamse Nieuwe Kerk om een grote tentoonstelling aan Monroe te wijden.

Boven de ingang van de kerk hangt ze al bijna levensgroot, in glas-in-lood. "We vinden het passend om de icoon Marilyn Monroe te vereren als een godin, als een heldin", verklaart Marlies Kleiterp, hoofd tentoonstellingen van de Nieuwe Kerk die een rondleiding geeft.

In de kerk staat een beeldhouwwerk van Monroe. De mannen liggen aan haar voeten. Kleiterp: "We wilden een kerkelijke sculptuur maken met Marilyn in de hoofdrol. Het symboliseert ook dat Marilyn het in de jaren vijftig voor elkaar heeft gekregen om zich in Amerika als vrouw te ontworstelen aan de mannenmaatschappij van Hollywood."

Even verderop hangt het hoogtepunt van de tentoonstelling. Kleiterp: "Dit is de witte jurk die we allemaal kennen uit de film The Seven Year Itch (1955, red.), de scène waarop ze op een metrorooster staat en haar jurk een paar keer omhoog waait. Daar werd schande over gesproken. Er zijn destijds twee jurken gemaakt. Dat was heel gebruikelijk in de filmwereld omdat je snel moest wisselen als er iets gebeurde met de jurk. Dit is één van de twee originele jurken uit die tijd. Ze heeft deze zeker op zijn minst aangeraakt."

Na haar dood in 1962 werden Monroe's eigendommen opgeslagen en decennialang onberoerd gelaten door de erfgenamen. In 1999 begon de veiling ervan bij Christie’s in New York. Een groot deel werd gekocht door Monroe-verzamelaar Ted Stampfer. Dat zijn de voorwerpen die de Nieuwe Kerk nu presenteert.

En er zijn niet alleen spullen te zien die Monroe droeg in films of in haar openbare leven. Er liggen ook ontelbare privébezittingen van de filmster. Kleiterp: "Kleinere dingen als dagboekjes, make-up. Dichter bij kun je niet komen. Krulspelden met haar haar er nog in, allemaal spullen daterend uit de periode dat ze een metamorfose onderging. Ze werd geboren als brunette en had een andere naam (Norma Jean Baker, red.) Ze nam toen een acteursnaam aan (Monroe was de naam van haar moeder) en liet haar haar blonderen. Het dna van Marilyn druipt ervanaf."