'Een muur laat zien dat een land met de handen in het haar zit'
Frankrijk en Groot-Brittannië zijn samen begonnen aan de bouw van een vier meter hoge muur langs de toegangsweg naar de veerboten in Calais. De betonnen muur bestaat uit twee secties en moet ruim een kilometer lang worden. De landen hopen zo te voorkomen dat er nog meer vluchtelingen de grens over komen.
Dit zijn niet de enige landen die kiezen voor deze oplossing. Een muur is een populaire keuze om verschillende problemen op te lossen over de hele wereld. "Een muur laat zien dat een land met de handen in het haar zit", vertelt professor Henk van Houtum, hoofd van het Nijmegen Centre for Border Research, Radboud Universiteit Nijmegen.
Volgens Van Houtum werken muren slecht als migratiebeleid. "Een muur wordt als een eeuwige oplossing bedoeld, maar dat is niet realistisch. Er is geen enkele muur die nooit is veranderd. Kijk naar oude stadsmuren, de Chinese Muur, de Berlijnse muur: ze zijn allemaal aangepast."
Wat er in Calais gebeurt, is het Europese Donald Trump-model.
Van Houtum spreekt van een waterbed-effect. "Als de muur op de ene plek is gesloten, proberen migranten het op een andere plek. Zo verplaats je het probleem alleen maar. Het is een slecht alternatief."
En dat is niet het enige gevolg van een muur, zegt hij. "Wat er in Calais gebeurt, is het Europese Donald Trump-model. Het is voor migranten geen goede oplossing, want het aantal doden stijgt en hun kans op werk wordt afgenomen. Het is voor burgers geen goede oplossing, want zij zien de chaos bij de grens. De fobie voor de vreemdeling groeit zo alleen maar. De smokkel, chaos en fobie nemen toe."
Met muren kan je een land sluiten, maar je ogen niet.
Toch zullen er muren blijven komen, zegt Van Houtum. "De muren zullen gebouwd worden, maar ook weer verdwijnen. Met muren kan je een land sluiten, maar je ogen niet." Volgens Van Houtum is een nieuw migratiebeleid de oplossing. "Met een muur sluit je jezelf vooral in, niet anderen uit."
Westelijke Jordaanoever
De meest bekende van de recent gebouwde muren staat op de Westelijke Jordaanoever. Tussen Palestijns gebied en Israël is de grens afgebakend met op sommige stukken beton, en op andere stukken hek en prikkeldraad.
De bouw van de muur begon in 2002. In 2004 werd de rechtmatigheid van de afscheiding onderzocht door het Internationaal Gerechtshof in Den Haag. Daaruit bleek dat de muur in ieder geval een positief effect had: er waren minder aanslagen vanuit Palestijns gebied.
Hongarije
Een recentere muur, of eigenlijk een stalen hek met prikkeldraad, werd in 2015 geplaatst bij de grens van Hongarije en Servië en Hongarije en Kroatië. Dat hek werd geplaatst om het aantal vluchtelingen dat de grens overstak te verminderen. Dat lukte: het aantal vluchtelingen dat door Hongarije trekt is drastisch verlaagd.
Het land is door het succes van plan om een tweede hek aan de zuidgrens met Servië te bouwen. Het nieuwe hek moet volgens de premier honderdduizenden mensen tegen kunnen houden, mocht het Turkse vluchtelingenbeleid veranderen.
Turkije - Syrië
Turkije begon een tijdje geleden met de bouw van een muur langs de grens met Syrië. De muur komt in de buurt van de stad Suruç. Daar ligt een belangrijke route waarmee de militante Koerdische beweging PKK de Koerdische strijders in Syrië kan bereiken.
Het Turkse leger en Syrische rebellen verdreven eerder al strijders van Islamitische Staat langs de Syrische grens met Turkije
Tunesië
Ook staan er nog muren op de planning. Tunesië bijvoorbeeld gaat een muur van 160 kilometer lang bouwen langs de grens met Libië. De muur moet ervoor zorgen dat islamitische terroristen het land niet binnenkomen.
De muur zal beginnen in het uiterste noorden, bij de grensovergang bij Ras Jedir, en lopen tot aan de plaats Dehiba. Het is een tijdelijke oplossing: de regering wil uiteindelijk een duurder elektrisch hekwerk plaatsen.
Mexico
En er staat ook nog een muur gepland op de grens van de VS en Mexico. Ten minste, als het aan een Republikeinse presidentskandidaat Donald Trump ligt. Er zijn al stukken muur op de grens gebouwd, maar Trump wil dat nog verder uitbreiden. Zo wil hij illegale immigratie tegengaan. De Republikein wil dat Mexico de muur betaalt.
De Mexicaanse regering liet eerder al weten nooit te zullen betalen voor een grensmuur.
