'Opeens kropen er toch nog vier Somaliërs uit mijn vrachtwagen'

• Trudy van Rijswijk

  Verslaggever

Marty Hirst rijdt al 15 jaar met zijn vrachtwagen op Engeland voor zijn baas. Twee weken geleden werd zijn vrachtwagen bij Calais besprongen door een groep van ruim 17 vluchtelingen. Met brandende hooibalen en boomstammen werd zijn weg versperd.

Hirst denkt dat de langzaamaanacties van vandaag alleen maar tot meer chaos zullen leiden. "Met deze actie heb je alleen de vrachtwagenchauffeurs weer te pakken", zegt de Nederlander. Ook vakbond FNV en de transportsector denken dat de acties voor meer veiligheidsrisico's zorgen.

"Rijd dan een rondje met je vrachtwagens om het gemeentehuis van Calais, of desnoods door Parijs", zegt Hirst. "De oplossing moet van de politiek komen."

Hij voorziet dat er vandaag enorme files ontstaan, de politie kan het niet aan en de illegalen zullen alle gelegenheid hebben om aan boord van de wagens te klimmen. “En dat is precies waar ze op uit zijn."

Twee weken geleden reed Marty op de snelweg bij Calais en zag hoe vluchtelingen brandende strobalen de weg optrokken. Daar kon hij omheen, want de weg had drie rijstroken, maar het zorgde voor veel tumult door het komen en gaan van brandweer- en politieauto’s. Het bleek een afleidingsmanoeuvre.

Hinderlaag met boomstammen

Een stukje verderop was het donker op de snelweg en moest Marty vol op de rem trappen: boomstammen versperden de weg. Na stilstand hoorde en voelde de chauffeur dat er mensen aan het zeil van zijn vrachtwagen trokken en naar binnen klommen. Hij schatte dat het er 15 waren.

De chauffeur hield het hoofd koel en overdacht zijn opties. Ervaren als hij was, besloot hij om niet de confrontatie op te zoeken. Hij wist dat zoiets vaak slecht afloopt. Zeker in zijn eentje had hij geen schijn van kans.

Geen hulp

De Nederlander besloot de deuren op slot te houden en de internationale hulplijn 112 te bellen. Toen hij met veel moeite eindelijk de politie te spreken kreeg, werd hem gezegd dat hij niet de enige was die problemen had, en dat ze het veel te druk hadden. Hij werd niet geholpen.

Marty overwoog dat als hij langzaam ging rijden de boomstammen wel in beweging zouden komen. Maar hij wist niet precies waar zijn verstekelingen zich bevonden. Als ze bijvoorbeeld in de buurt van de wielen of boven op de wagen zaten, zouden ze kunnen vallen en overreden worden.

Er zat echter niets anders op, dus zette hij zijn truck langzaam in beweging richting de bewaakte parkeerplaats voor vrachtwagens die over willen steken. Daar aangekomen zei hij tegen de bewakers dat er illegalen aan boord waren, ongeveer vijftien in totaal.

De bewakers openden de achterdeuren van de wagen, en gingen met stokken en honden naar binnen. Ze vonden zeventien jonge mannen die netjes met hun handen achter hun hoofd op een rijtje zaten.

“Maar”, zegt Marty, “waren het er wel zeventien? Want dat is tegenwoordig de tactiek: Ze wéten dat de vrachtwagen op de parkeerplaats uitgekamd wordt en dat de meesten van hen weer teruggestuurd worden naar de jungle. Maar vaak lukt het twee of drie mensen om ongezien te blijven, en die steken dan mee over. De rest van de groep moet op een volgende ronde wachten”.

Doden en gewonden

De vluchtelingen willen de overtocht maken naar Engeland. Ze wachten bij Calais hun kans af, maar het wordt voor de vluchtelingen steeds moeilijker. De Franse regering heeft de wegen naar de oversteekplaats zo ingericht, dat vrachtwagens er niet meer stil hoeven te staan.

Ook het kamp waar de illegalen woonden, The Jungle genoemd, is ontruimd. Dat alles heeft tot gevolg dat de situatie op de wegen rond Calais steeds grimmiger is geworden. Er zijn aanvallen op vrachtwagens en gevechten tussen vluchtelingen onderling waarbij al meerdere doden en gewonden zijn gevallen.

Boete ligt op de loer

Marty Hirst loopt niet alleen het risico op verwonding of beroving. Eenmaal aan de overkant van het Kanaal, wacht een chauffeur die betrapt wordt met illegalen namelijk een forse boete. Dat is Hirst ook al eens overkomen.

Bij herhaalde controles aan de Franse kant van de grens werd alles oké bevonden; niemand aan boord. Aan de Engelse kant werd een controle gedaan met een CO2-stok die ademhaling op kan sporen. Daarmee werd een afwijking ontdekt.

En jawel hoor, vier Somaliërs bleken bovenin tussen de lading en het dak te zitten. “Terwijl alle zegels ongebroken waren!” zegt Marty. “Ik kreeg een boete van 2000 pond per Somaliër, en ik ben eindeloos bezig geweest om aan te tonen dat ik al het nodige had gedaan om zoiets te voorkomen.”