Politicologen over PVV-program: gratis bier, maar toegankelijke vorm

"Dit is wel een trend rond niet serieuze partijen." Dat zegt politicoloog André Krouwel over het korte PVV-verkiezingsprogramma dat gisteravond de wereld in werd gestuurd. Wilders zette het document van één A4'tje online middels een tweet en een bericht op Facebook.

Drie politicologen over de vorm en inhoud van het PVV-programma.

"Kort is niet heel nieuw", zegt Matthijs Rooduijn. "De VVD heeft in 2006 al een keer een programma van vier pagina's de wereld in gestuurd, in de vorm van een tabloid-krant."

De onderzoeker van de Universiteit Utrecht denkt dat het korte programma best kan werken. "Er wordt nu misschien lacherig over gedaan, maar de meeste programma's worden toch door bijna niemand gelezen. Zelfs mijn studenten lezen niet alles en als ik eerlijk ben: ik lees ook niet alle programma's van a tot z."

Zijn collega Bert Bakker van de Universiteit van Amsterdam denkt ook dat de geringe lengte geen probleem is. "Het is een toegankelijke vorm. Er is een heel duidelijk verschil qua politieke verleiding tussen een A4-tje en de 119 pagina's van D66. Deze korte vorm kan best werken voor sommige kiezers, maar wel voor de groep die al onder PVV-aanhangers geschaard kan worden."

En ook inhoudelijk spreekt het die groep aan, denkt Bakker. "Het anti-elite-sentiment komt goed over, in dit geval de afkeer van de EU. En ook de anti-islampunten zullen aanspreken bij die groep kiezers."

Die groep kan dat best uit zo'n kort document halen. "Partijprogramma's zijn vooral voor partijen belangrijk", zegt Rooduijn. "Grote partijen met veel verschillende mensen en groepen kunnen hiermee de richting aangeven. Maar dat hoeft de PVV niet, want er is maar een lid. Dus dat maakt het al makkelijker."

André Krouwel van de Vrije Universiteit vat het anders samen: "Echte partijen maken zichzelf niet belachelijk op zo'n manier. Uit het programma blijkt wel dat Wilders een neppoliticus is, want hij is helemaal niet op beleid gericht."

"Hij noemt allemaal dingen, maar hij vertelt niet hoe hij het gaan doen. Hij neemt een shortcut naar de werkelijkheid. Hij is voor gratis bier, maar wie betaalt dat dan?"

Oekraïne-referendum en de brexit

Volgens de politicoloog zijn veel mensen bang en bezorgd en geloven ze daarom wat Wilders zegt. "Je zag dat ook bij het Oekraïne-referendum hier in Nederland en bij de brexit."

Ook Krouwel geeft toe dat het korte verkiezingsprogramma geen slecht idee is van Wilders. "Nee, het werkt absoluut. Niemand leest die lange programma's.

Hapklare boodschappen

Bovendien, zo denkt Bakker, is het een kwestie van tijd voordat andere partijen hun punten kort en bondig gaan samenvatten voor de kiezers. "In de campagne zie je altijd dat ze met websites en posters komen met daarop korte, hapklare boodschappen."

Met de presentatie van de eerste verkiezingsprogramma's, lijkt de campagne nu echt begonnen. En de campagne zal nog wel even duren: de verkiezingen zijn over ruim een half jaar, op 15 maart.