De spoorlijn is totaal niet meer zichtbaar door al het onkruid
NOS Nieuws

Onkruid op Balkanroute, maar vluchtelingenprobleem blijft

  • Marcel van der Steen

    Correspondent Balkan

  • Marcel van der Steen

    Correspondent Balkan

Het is even zoeken naar naar de spoorlijn. De treinrails, waarover vorig jaar duizenden vluchtelingen hun laatste kilometers richting Hongarije maakten, zijn volledig overwoekerd met onkruid. Het hek op de grens van Servië en Hongarije, dat migranten moet tegenhouden, zorgt er ook voor dat deze treinverbinding onbruikbaar is. Van de massale stroom is niets meer te zien. Een hond scharrelt rond, maar heeft weinig meer om tegen te blaffen.

Vorig jaar eind augustus werd voor het eerst duidelijk hoe groot de stroom vluchtelingen was. Terwijl Hongarije nog bereikbaar was, sloot Macedonië aan het begin van de route in het zuiden voor het eerst de grenzen. De noodtoestand werd uitgeroepen en militairen vuurden traangas op vluchtelingen af die toch probeerden langs het opgeworpen prikkeldraad te komen. Duizenden kwamen vast te zitten in het niemandsland van Idomeni, aan de Griekse kant van de grens.

De sluiting duurde niet lang, al snel was de overmacht te groot en besloot Macedonië niet langer te proberen de duizenden vluchtelingen tegen te houden. Er werden tientallen bussen en oude treinen ingezet om de dagelijkse stroom Syriërs, Irakezen, Afghanen en Iraniërs van zuid naar noord te brengen. Buurland Servië koos voor dezelfde aanpak.

Andere aanpak

Hongarije, de poort naar de EU vanwaaruit daar kon zonder grenscontrole naar West-Europa gereisd worden, koos voor de tegengestelde aanpak. Orbán, de Hongaarse premier, liet een hek bouwen op de grens met Servië om zo "christelijk Europa te beschermen tegen de massale moslimmigratie".

Maar zo ver was het nog niet, eind augustus, begin september. De sluiting van de grens hing wel in de lucht. En dus had iedereen haast. Duizenden liepen een jaar geleden dagelijks over het spoor, een paar kilometer tot aan de grens met Hongarije. De meesten op weg naar Duitsland, waar Merkel beloofde het te ‘schaffen’. Als grenzen tijdelijk op slot gingen, werd ze regelmatig aangeroepen, “Mama Merkel, help ons”, als de nieuwe beschermheilige van de moderne vluchteling.

  • NOS
    De spoorlijn bij Horgos vorig jaar
  • NOS
    De spoorlijn bij Horgos (Servië) zit onder het onkruid
  • NOS
    Het voormalige kamp Kanjiza in Servië
  • NOS
    Duizenden kwamen vast te zitten in het niemandsland van Idomeni
  • NOS
    Het voormalige kamp Kanjiza in Servië

Maar het spoor is groen nu, ingenomen door het Servische fluitekruid en ander onkruid. Andere landen volgden het voorbeeld van de Hongaarse premier, er staan inmiddels hekken aan de grenzen van Macedonië, Bulgarije, Hongarije en Slovenië. Kroatië houdt de grens potdicht voor migranten. In Nederland worden nieuwgebouwde asielcentra weer gesloten. De hekken werken. De deal met Turkije, om geen vluchtelingen meer te laten vertrekken, houdt nog stand, ondanks dreigementen van de Turkse president Erdogan het akkoord op te zeggen.

De vluchtelingencrisis lijkt opgelost, de Balkanroute is officieel gesloten. Maar ondertussen komen er weer dagelijks bootjes aan op Lesbos en andere Griekse eilanden. Gemiddeld zo’n honderd per dag. Op de eilanden en het vasteland van Griekenland wachten nog ruim 50.000 asielzoekers in opvangkampen op een oplossing.

En met behulp van smokkelaars wisten in de afgelopen weken zo’n driehonderd migranten per dag Servië te bereiken, via Macedonië en Bulgarije. Waar ze opnieuw op dichte grenzen stuiten, die van Hongarije en Kroatië.

De hele wereld door zijn achtertuin

De Servische Max Donis uit Palic maakt zich zorgen. Hij woont vlak bij de grens met Hongarije, en zag het afgelopen jaar de hele wereld door z’n achtertuin trekken. Hij was in de jaren 90 zelf vluchteling, hij vertrok naar de Verenigde Staten om de oorlog op de Balkan te ontvluchten.

Volgens hem heeft Europa het afgelopen jaar grote fouten gemaakt en zijn de duizenden migranten verkeerd behandeld. "Ze zouden moeten leren van de situatie in de jaren 90. Toen meldden we ons bij de verschillende ambassades en vroegen daar asiel aan. Wij werden direct gescreend en hoefden geen honderden kilometers te lopen."

Volgens hem kan het opnieuw misgaan. Opnieuw zijn er geïmproviseerde kampen ontstaan aan de grens met Hongarije, waar migranten in slechte omstandigheden moeten zien te overleven. Zonder toilet, douches of andere voorzieningen. Inmiddels verblijven er ruim 3000 in Servië.

Gesloten grenzen om de hoek

Donis kijkt vooral naar Turkije nu, waar de Turkse president Erdogan dreigt de deal met Europa op te zeggen. Want dan kan het wel weer eens druk worden in zijn achtertuin, met gesloten grenzen om de hoek.

"Servië en andere Balkanlanden kunnen het niet meer aan. Het is alsof het huis van je buurman in de fik staat. Zodra hij bij je aanbelt, doe je de deur op slot." Zijn oproep aan Europa: "Houd de deur open."

Deel artikel:

Advertentie via Ster.nl